اختلاف نظر جزء لاینفک زوج‌هاست و به هیچ وجه نمی‌توان حضور آن را حتی در میان زوج‌هایی که فرهنگی کاملا مشابه دارند نیز انکار کرد. هر فرد در یک خانواده مجزا رشد کرده و شخصیت او نیز در سال‌های کودکی و در آغوش خانواده شکل گرفته است؛ پس کاملا بدیهی است که وقتی قصد زندگی با شخص دیگری را داشته باشد، اختلاف نظراتی در میان آن‌ها نیز به وجود آید. پس در صورت بروز چنین مشکلات و اختلافاتی اصلا نگران نشده و تنها به یک روان درمانگر تحلیلی یا مشاوره خانواده مراجعه کنید تا از طریق زوج درمانی سیستمی ، اختلافات خود را به حداقل برسانید.
زوج درمانی سیستمی چیست؟
زوج درمانی سیستمی با هدف حل تعارضات زناشویی به وجود آمده که در این راستا بسیار هم تأثیرگذار شناخته شده است. بسیاری از موضوعاتی که زوجین با آن‌ها درگیر می‌شوند، بیشتر از اینکه شخصی باشند، مشکلات سیستمی به شمار می‌روند.
در این حالت، مشکلات دومینو وار، بر روی یکدیگر تأثیر گذاشته و باعث تشدید اختلافات می‌شوند. در نظریه زوج درمانی سیستمی، تمرکز بر خود به جای تمرکز بر دیگران ارجحیت داشته و ادعا می‌شود که می‌تواند تأثیر بهتری بگذارد.
در اغلب مشکلات و ناراحتی، هر شخص به این فکر می‌کند که طرف مقابل چه اقداماتی انجام داده که او را ناراحت کرده است و یا اینکه چه اقداماتی که باعث خوشحالی او می‌شده را انجام نداده است. در چنین حالتی به سختی هرکسی می‌تواند بر روی عملکرد خودش که باعث شده تا شرایط به این صورت رقم بخورد، تمرکز کند.
نظریه زوج درمانی بر تمرکز روی خود تأکید داشته و می‌گوید که از این طریق می‌توان بهتر از قبل به تعریف از خود دست پیدا کرد. با این راهکار هیچ اجباری برای تغییر به زوجین اعمال نشده و هرکس می‌تواند قدرت پذیرفتن شرایط موجود را در خود ارتقا دهد.
رویکرد سیستمی در درمان اختلافات زوجین
در رویکرد سیستمی، به جای اینکه یک پدیده به تنهایی موردبررسی قرار بگیرد، مجموعه‌ای از تعاملات و اتفاقات به‌صورت هم‌زمان بررسی می‌شود تا در نهایت تجزیه و تحلیل درستی انجام شود. این رویکرد برای اغلب افراد جامعه مناسب است، اما ممکن است برخی از افراد به هر دلیلی از آن دوری کرده و آن را در مسائل خود به کار نبرند.
می‌توان گفت این رویکرد بیشتر از نیم‌قرن قدمت داشته و توانسته جایگاه ویژه‌ای را در مدیریت به خود اختصاص دهد. عوامل مختلفی وجود دارند که مانع از در پیش گرفتن رویکرد سیستمی می‌شوند و نمی‌گذارند که اشخاص از این رویکرد به‌خوبی بهره‌مند شوند.
موانع استفاده از رویکرد سیستمی
در برخی از مواقع، شرایطی حاکم می‌شود که مانع از در پیش گرفتن رویکرد سیستمی در حل اختلاف میان ز.جین می‌شود و نمی‌توان به‌خوبی از آن استفاده کرد. در ادامه برخی از این موانع را بیشتر بررسی خواهیم کرد.
-
جزءنگری
جزءنگری را نمی‌توان یک رویکرد نامناسب در زوج درمانی سیستمی دانست؛ حتی در خیلی از موارد و مسائل برای حل مشکل از این رویکرد استفاده شده و بر روی یک سری مسائل و موضوعات خاص تمرکز می‌شود. در حالتی که همواره از رویکرد جزءنگری استفاده شود، نمی‌توان نتیجه مطلوبی دریافت کرد. گاهی این رویکرد مانع می‌شود که اشخاص بتوانند به صورت کلی فکر کرده و رویکرد سیستمی را در پیش بگیرند. توصیه تحلیلگران این است که از جزءنگری و رویکرد سیستمی به صورت هم‌زمان استفاده شود.
-
تفکر انعطاف‌ناپذیر یا صفر و صد
در صورتی که شما فکر کنید برای برخی از موضوعات تنها دو حالت وجود دارد، یا صفر یا یک، نمی‌توانید به هیچ وجه به سایر موضوعات و حالات توجه کنید. از طرف دیگر تجربیات نشان داده است که کودکان در سنینی که هنوز ذهنشان درگیر یک قالب انعطاف‌ناپذیر نشده است؛ می‌توانند بهتر از رویکرد سیستمی بهره ببرند. زمانی که به سن بزرگ‌سالی رسیده و مسیر تفکرشان خطی و واحد می‌شود، شخص آنچه را که در ذهن خود از پیش شکل گرفته پیش می‌برد، بدون اینکه به سایر موضوعات توجهی کند.
-
عدم توجه به تجزیه و تحلیل
اصل و پایه زوج درمانی سیستمی، تجزیه و تحلیل است؛ پس در صورتی که نسبت به این موضوع منفعل باشید، نمی‌توانید بهره‌ای از این رویکرد ببرید. در چنین رویکردی، تحلیل هر موضوع به عنوان یک جزء از یک کل تعریف می‌شود که اگر بخواهید از آن بهره ببرید، نباید نسبت به آن منفعل و بی‌توجه باشید.
-
فرافکنی
در زوج درمانی سیستمی، اعتقاد بر این است که نباید در خارج از خودمان به دنبال محرک و مقصر مسائل بگردیم، بلکه هرچه هست نشات گرفته از درون ماست. پس اگر شما شخصیتی دارید که همواره به دنبال مقصر دانستن سایر اشخاص و محیط در مشکلات خود هستید، نمی‌توانید این رویکرد را در زندگی خود به کار ببرید.
سخن پایانی
بروز اختلافات در میان زوجین امری طبیعی بوده که با کنترل کردن به موقع و صحیح، می‌توان آن‌ها را به حداقل رساند. حتی زوجین با نزدیک‌ترین سطح فرهنگ نیز ممکن است دچار اختلاف نظر شوند. وقتی این زوج‌ها به مشاوره خانواده مراجعه کنند، ممکن است با عنوان زوج درمانی سیستمی آشنا شوند.
در این روش، توصیه می‌شود که هر فرد بر روی خودش متمرکز شود و به جای فکر کردن به طرف مقابل و اشتباهات او، به اشتباهات خودش فکر کند. به صورت کلی رویکرد سیستمی با بررسی مجموعه‌ای تعاملات به صورت هم‌زمان، می‌تواند نتیجه بهتری در حل انواع اختلافات و همچنین در زمینه مدیریت داشته باشد. در برخی از موارد ممکن است به دلایل مختلف، نتوان به خوبی از این رویکرد بهره برد، برخی از این دلایل و موانع در قسمت‌های قبلی به صورت کامل ذکر شده‌اند.
