مشکلات در خانواده‌ها به انواع مختلف وجود دارند؛ در واقع کمتر خانواده‌ای را می‌توان پیدا کرد که بدون هیچ‌گونه مشکلی، خوش و خرم مشغول زندگی خود باشند. در اینجا می‌خواهیم با نکات کاربردی خانواده درمانی آشنا شویم که در واقع مجموعه‌ای از روش‌های روان درمانی است و به جای اینکه به صورت فردی انجام شود، کل اعضای خانواده را در برمی‌گیرد.
خانواده درمانی در جهت ارتقای خانواده و رشد شخصیتی اعضا ایجاد شده است. شرکت در این جلسات روان درمانی باعث می‌شود تا افراد بتوانند تنش‌های به وجود آمده در خانواده را بهتر از قبل تحت کنترل گرفته و پایه‌های خانواده‌شان بسیار استوارتر از قبل شود. با ما همراه باشید .
خانواده درمانی چیست؟
خانواده درمانی در واقع یک نوع روان درمانی بوده و می‌توان آن را نوعی مشاوره روانشناسی دانست. این روش به اعضای خانواده کمک می‌کند تا از تنش‌های موجود و درگیری‌ها عبور کنند. خانواده درمانی را یک روش کوتاه‌مدت می‌دانند که طول درمان آن کم است. در جلسات مشاوره خانواده، ممکن است تمام اعضا یا برخی از آن‌ها که توانایی حاضر شدن دارند، شرکت کنند. تأثیر این نوع درمان تا مدت‌ها بعد باقی مانده و خانواده‌ها می‌توانند از مزیت‌های آن بهره ببرند.
این روش درمانی برای هر خانواده‌ای متفاوت بوده و متناسب با وضعیت آن انجام می‌شود. در طی جلسات خانواده درمانی اغلب مهارت‌های مختلفی نظیر گذر از تنش‌های به وجود آمده، عمق بخشیدن به رابطه اعضای خانواده و … آموزش داده می‌شود که در ادامه زندگی بسیار تأثیرگذار خواهند بود.
نکات کاربردی خانواده درمانی
برای اینکه خانواده درمانی به بهترین نحو انجام شود و نتیجه حاصل‌شده کاملا مطلوب باشد، نیاز است تا نکات و اصول خاصی را در نظر گرفت. مهم‌ترین این اصول از قرار زیر هستند:
-
بررسی وضعیت روانی تک‌تک اعضای خانواده
به‌عنوان یکی از مهم‌ترین نکات کاربردی خانواده درمانی ، بررسی و اطلاع از وضعیت روانی تک‌تک اعضای خانواده بسیار اهمیت دارد. قبل از اینکه مشاوره خانواده آغاز گردد، باید مشخص شود که هریک از اعضا در چه سطحی قرار دارند و مشکل دقیقا از کجا نشات گرفته است. با این بررسی می‌توان به شناخت بهتر و بیشتری از اعضای خانواده دست پیدا کرده و مسیر درست را در فعالیت‌های درون خانواده به آن‌ها آموزش داد.
-
پاسخگویی به نیاز اعضای خانواده
خانواده درمانی در جهت ارتقای وضعیت خانواده و عبور از تنش‌های به وجود آمده انجام می‌شود. در طول این روش درمانی، باید حالتی در نظر گرفته شود که به نیازهای اعضای خانواده به خوبی پاسخ داده شود. در صورت پاسخ به نیازها افراد احساس بهتری خواهند داشت و برای ادامه درمان، همکاری بیشتری خواهند کرد.
-
در نظر گرفتن خانواده مانند یک نهاد
انسجام خانواده یکی از مهم‌ترین مسائلی است که هر خانواده‌ای در راستای آن تلاش می‌کند. بدون شک یک خانواده نامنسجم و بدون تعامل برای کسی لذت‌بخش نخواهد بود. پس در خانواده درمانی تمام تلاش مشاور یا روانشناس در مسیری خواهد بود که باعث حفظ و بیشتر شدن انسجام این نهاد بشود.
الگوهای آموزشی در این روش درمانی به طوری انتخاب می‌شوند که همبستگی خانواده کاملا به افراد نمایش داده شود. به خاطر داشته باشید که مسیر خانواده درمانی باید به‌گونه‌ای باشد که همدلی اعضا بیشتر شده و کانون خانواده گرم‌تر از قبل شود.
-
تشویق افراد به عدم تظاهر
از دیگر نکات مهم در خانواده درمانی می‌توان به تشویق فرد به عدم تظاهر اشاره کرد. در این روش فرد را تشویق می‌کنند که خودش باشد و مدام نقش کسی را که نیست، بازی نکند. با رعایت این نکته فرد می‌تواند به خودشناسی بیشتری از قبل رسیده و مشکلات زندگی به حداقل می‌رسند. افراد باید با روایت کردن داستان‌های شخصی به خودشناسی بیشتری دست پیدا کرده و از امکاناتی که در اختیار دارند، به نحو احسن استفاده کنند. در نهایت فرد با روایت داستان‌های خود به دید مشخص‌تری رسیده و شخصیت او رشد خواهد کرد.
-
بررسی برهمکنش‌های موجود بین رنج های سنی مختلف
بدون شک در میان گروه‌های سنی یا نسل‌های مختلف، اختلاف نظر یا تنش‌هایی وجود دارد. ممکن است در برخی مواقع این تنش‌ها ریشه‌دار شوند که حتما باید مورد بررسی قرار بگیرند. در خانواده درمانی، حتما باید با بررسی این تنش‌ها، مشکل اصلی ریشه‌یابی و حل شود. با بررسی و حل این مشکلات، افراد خانواده می‌توانند در صورت بروز مجدد آن‌ها، برخورد بهتری نسبت به قبل داشته باشند و اختلاف‌نظرها با تلفات کمتری طی شوند.
-
درمان مشکلات ارتباطی
از دیگر نکات کاربردی و مهم در خانواده درمانی، درمان مشکلات ارتباطی است. در برخی مواقع ممکن است بروز مشکلات مختلف در میان خانواده‌ها، به علت نبود ارتباط کافی باشد. در مشکلات ارتباطی اغلب دیالوگ کافی در میان افراد خانواده وجود ندارد و همین موضوع باعث دور شدن آن‌ها از یکدیگر و متلاشی شدن خانواده خواهد شد.
در این راستا استراتژی‌های مختلفی نظیر گوش دادن فعال، ارتباط آزاد و ارتباط واسطه‌ای توسط مشاوران و درمانگران مجرب به افراد پیشنهاد می‌شود. با رعایت این نکته می‌توان به اعضای خانواده آموزش داد در زمان عصبانیت کنترل بیشتری بر روی شرایط موجود داشته باشند و مهارت‌هایی از این قبیل را در خود ارتقا دهند.
سخن پایانی
خانواده درمانی در واقع یک مجموعه روش درمانی به‌صورت گروهی بوده که تمام و یا تعدادی از اعضای خانواده در آن شرکت می‌کنند. این سبک را می‌توان یک درمان کوتاه‌مدت دانست که در آن به نکات مختلف و ویژه‌ای توجه شده است. یکی از اصول خانواده درمانی بررسی و شناخت وضعیت روانی تک‌تک اعضا و همچنین پاسخ به نیازهای آن‌هاست.
در این درمان به افراد توصیه می‌شود که از تظاهر دوری کرده و خودشان باشند. خانواده به‌عنوان یک نهاد منسجم شناخته شده و همواره تلاش می‌شود تا تنش‌های بین رنج‌های سنی مختلف در آن به حداقل رسیده و کنترل شود.
