آشنایی با فوبیا ترس از مار؛ علائم و روش درمان اوفیدیو فوبیا

بسیاری از ما ممکن است از مواجهه با مار بترسیم و به دلیل وجود آن در طبیعت، از سفر کردن به مناطقی که مار در آن‌ها حضور دارد منصرف شویم. اما آیا تا به حال با افرادی روبرو شده‌اید که حتی با دیدن تصویر مار نیز احساس ترس و وحشت داشته باشند و از هرگونه صحبت راجع به آن فرار کنند؟ اینگونه افراد که ترسی غیر واقعی نسبت به مار دارند، به فوبیا ترس از مار یا اوفیدیو فوبیا مبتلا هستند.

ابتلا به اختلال ترس از مار منجر به ترس شدید و غیر طبیعی از مار می‌شود و تفاوت زیادی با ترس طبیعی دارد. افراد در این وضعیت حتی با شنیدن نام «مار» نیز مضطرب می‌شوند، تا جایی که ممکن است این فوبیا روند عادی زندگی آن ها را با مشکلاتی مواجه کند.

از آنجایی که فوبیا ترس از مار از رایج‌ترین فوبیاها در افراد است، ما در این مقاله قصد داریم تا با توضیح این بیماری، شما را با علایم و راه های درمان آن آشنا کنیم. پس تا انتهای این مقاله ما را همراهی کنید.

علایم ابتلا به فوبیا ترس از مار

فوبیا ترس از مار نوعی اختلال اضطرابی است که افراد مبتلا به آن دارای علایم زیر هستند:

• هنگام دیدن تصویر مار یا فکر کردن به آن دچار اضطراب و وحشت می‌شوند.
• دائماً به این موضوع فکر می‌کنند که اگر در مجاورت یک مار قرار گرفتند چه اقداماتی را باید انجام دهند.
• اگر شدت فوبیا زیاد باشد، هنگام دیدن مار دچار تپش قلب و استرس شدید می‌شوند و پنیک اتک را تجربه می‌کنند.
• هنگام مواجهه با مار احساس لرزش می‌کنند، به سختی می‌توانند نفس بکشند و شروع به جیغ زدن و گریه کردن می‌کنند.
• هنگام مواجهه با مار یا فکر کردن به آن دچار سرگیجه، خشکی دهان، حالت تهوع، اسهال و تعریق بیش از حد می‌شوند.

عواقب ابتلا به فوبیا ترس از مار

افرادی که به ترس از مار دچار می‌شوند، در زندگی خود با مشکلاتی مواجه می‌شوند. مواردی همچون 

• به خانه کسانی که از مار نگهداری می کنند نمی‌روند.
• به باغ وحش‌ها، فروشگاه‌های حیوانات خانگی و هر مکانی که اثری از مار در آن مکان باشد نمی‌روند
• هنگام مشاهده مار یا شنیدن نام آن رفتارهای عجیب غریب از خود نشان می‌دهند.
• هنگام مواجهه با مار، شنیدن در مورد مار و یا حتی تصور آن به حملات اضطرابی دچار می‌شوند. این موضوع می‌تواند منجر به آسیب‌های شدیدی همچون سکته‌های قلبی شود.
• برای آنکه از مار در امان باشند، محل زندگی و روابط شخصی و اجتماعی خود را بر آن اساس انتخاب می‌کنند.

دلایل ابتلا به فوبیا ترس از مار

تاکنون پژوهشگران نتوانسته‌اند دلیلی قطعی برای ابتلا به فوبیا ترس از مار مطرح کنند؛ ولی متخصصان معتقدند برخی عوامل سهم زیادی در ابتلای افراد به این فوبیا دارند. مانند

• ژنتیک

افرادی که پدر و مادرشان به انواع اختلالات اضطرابی و فوبیاهای خاص مبتلا هستند،‌ با احتمال بیشتری به این فوبیا  می‌شوند.

• رفتارهای آموخته شده یا اکتسابی

اگر فردی در دوستان نزدیکش یا سایر افرادی که با آن‌ها در ارتباط است فرد مبتلا به فوبیا ترس از مار وجود داشته باشد، خود شخص با احتمال بالاتری به این بیماری مبتلا می‌شود.

• مفاهیم خرافی و فرهنگی

بسیاری از اعتقادات و باورهای فرهنگی در ابتلای افراد به فوبیا ترس از مار سهم دارند. 

• وجود تجربه دردناک در رابطه با مار

افرادی که فیلم‌های ترسناک راجع به مار دیده باشند یا تجربه گزیدگی توسط مار را از سر گذرانده باشند، بیشتر در معرض ابتلا به فوبیا ترس از مار قرار دارند.

• دلایل تکاملی

روانشناسان تکاملی معتقدند فوبیا ترس از مار در اثر مواجهه نیاکان ما با مارهایی به وجود می‌آید که در گذشته بخاطر نیش آن‌ها افراد به بیماری‌های مختلف و یا حتی مرگ دچار می‌شدند.

راه های درمان فوبیا ترس از مار

فردی که به فوبیا ترس از مار دچار می‌شود متوجه غیرطبیعی بودن آن است؛ ولی نمی‌تواند به تنهایی آن را برطرف کند. به همین خاطر کسانی که به این اختلال دچار می‌شوند باید به متخصصی معتبر مراجعه کنند و تحت درمان قرار بگیرند. انتخاب نوع روش درمانی بسته به شدت ابتلا به فوبیا ترس از مار و همچنین نوع رویکردی که متخصص در آن مهارت دارد متفاوت است.

انواع روش های درمان فوبیا ترس از مار عبارتند از

• درمان شناختی-رفتاری (CBT)

درمانگرانی که برای درمان فوبیا ترس از مار از رویکرد درمانی شناختی-رفتاری استفاده می‌کنند، به فرد کمک می‌کنند تا الگوهای فکری خود را شناسایی کند، آن‌هایی که منجر به شکل گیری فوبیا ترس از مار شده را تغییر دهد و افکار جدیدی را جایگزین آن کند. 

• مواجهه درمانی یا درمان حساسیت زدایی منظم

در اثر درمان حساسیت زدایی منظم، فرد به مرور یاد می‌گیرد با مار مواجه شود و بر ترس خود غلبه کند. فرد در یک محیط درمانی کنترل شده قرار می‌گیرد و درمانگر بسته به شدت ترس او، تکنیک‌هایی را در نظر می‌گیرد.

مدت زمان طول این دوره درمانی بسته به شدت ترس فرد متفاوت است.

• گروه درمانی

گروه درمانی یکی از موثرترین رویکردهای درمانی است که در سال‌های اخیر برای درمان بسیاری از بیماری‌ها مورد توجه قرار گرفته است؛ افرادی که فوبیا ترس از مار مبتلا می‌شوند، همراه با سایر کسانی که نسبت به مار احساس ترس و وحشت می‌کنند دور هم جمع می‌شوند و به رهبری یک درمانگر متخصص، راجع به تجربیات خود صحبت می‌کنند. در طی جلسات گروه درمانی و با انجام تکنیک‌های مخصوص، افراد مراحل درمانی خود را طی می‌کنند.

• مدیتیشن (تکنیک‌های آرام سازی)

کسانی که به انواع شدید ترس از مار مبتلا نیستند، می‌توانند با یادگیری تکنیک های آرام سازی و مراقبه، در هنگام مواجهه با مار از‌ آن‌ها استفاده کنند تا از این طریق اضطراب کمتری را تجربه کنند.

• هیپنوتیزم

کسانی که برای درمان فوبیا ترس از مار تحت هیپنوتیزم قرار می‌گیرند،‌ در یک پروسه کنترل شده به حالت خلسه مانند می‌روند و در آن وضعیت، درمانگر متخصص بر روی اضطراب آن‌ها کار می‌کند.

سوالات رایج در مورد فوبیا ترس از مار

چند درصد از مردم به فوبیا ترس از مار دچار می‌شوند؟

پژوهش‌ها نشان می‌دهد حدود یک سوم از انسان‌های بالغ به فوبیا ترس از مار دچار می‌شوند. اوفیدیو فوبیا یکی از رایج ترین انواع فوبیا در میان افراد است.

آیا فوبیا ترس از مار را می‌توان برای همیشه درمان کرد؟

درمان فوبیا به شدت علایم فرد، طول مدتی که به آن دچار شده و همچنین میزان تاثیر آن بر عملکرد روزانه زندگی متفاوت است؛ ولی با این حال، با مراجعه به درمانگر متخصص و انتخاب رویکرد مناسب می‌توان آن را کنترل و مدیریت کرد.

آیا همه افرادی که فوبیا ترس از مار دارند به فوبیا خزندگان نیز دچار می‌شوند؟

ممکن است افرادی که فوبیا ترس از مار دارند احساس ترس و وحشت نسبت به سایر خزندگان را نیز تجربه کنند؛ ولی ابتلا به فوبیا ترس از مار لزوماً به معنای ابتلا به فوبیا خزندگان نیست. 

افرادی که به فوبیا ترس از مار مبتلا هستند، ممکن است چه فوبیاهای دیگری را تجربه کنند؟

افرادی که از مار می ترسند ممکن است به فوبیا خزندگان، فوبیا قورباغه و فوبیا مرگ نیز دچار شوند.

چه زمانی باید برای درمان فوبیا ترس از مار به درمانگر مراجعه کرد؟

اگر این فوبیا زندگی روزانه فرد را تحت تاثیر قرار داده باشد به گونه‌ای که هنگام فکر کردن به مار یا مواجهه با آن دچار اضطراب شدید و تنگی نفس می‌شود و حداقل ۶ ماه باشد که علایم فوبیا ترس از مار را در خود مشاهده می‌کند، باید برای درمان به متخصصین سلامت مراجعه کند.

چگونه می‌توان از ابتلا به فوبیا ترس از مار پیشگیری کرد؟

تاکنون راهی برای جلوگیری از ابتلا به فوبیا ترس از مار کشف نشده است؛ ولی از آنجایی که فوبیا نوعی اختلال اضطرابی است و به میزانی که فرد مضطرب است علایم فوبیا در او نیز شدیدتر می‌شود،‌ بهترین راه برای کاهش علایم فوبیا، مدیریت اضطراب است. به همین منظور، افراد می‌توانند با تکنیک‌هایی مانند تمرینات تنفسی، آرامش عضلانی، مراقبه و یوگا کنترل فوبیاهای خود را در دست بگیرند.

درمان فوبیا ترس از مار؛ 

بسیاری از افراد از مار می‌ترسند و در صورت مواجهه با آن احساس وحشت می‌کنند، ولی فوبیا ترس از مار نوعی ترس غیر منطقی و غیر طبیعی است که برخی افراد حتی در صورت فکر کردن به مار یا شنیدن نام آن، مضطرب و آشفته می‌شوند. از آنجایی که فوبیا در دسته اختلالات اضطرابی قرار دارد، ابتلا به آن می‌توان تمام جنبه‌های زندگی فرد را تحت تاثیر قرار دهد.

به همین خاطر ما در این مقاله ضمن توضیح کاملی در رابطه با فوبیا ترس از مار، به معرفی راه های مقابله با آن پرداختیم. اگر برای بیش از ۶ ماه علایم فوبیا ترس از مار را در خود یا اطرافیانتان مشاهده کردید، با مراجعه به متخصصین سلامت از آن‌ها کمک بگیرید.