در دنیای امروز و به خصوص با گسترش شبکه‌های مجازی، افرادی وجود دارند که به عبارتی تشنه توجه هستند. یعنی هر روشی را امتحان می‌کنند تا توجه اطرافیان را به خود جلب نمایند. این افراد با تغییر چهره و یا صدا یا هر چیز دیگری درون خود در تلاش هستند تا نظر سایر مردم را به خود جلب کرده و به هر قیمتی دیده شوند. به این اختلال شخصیت نمایشی گفته می‌شود که می‌تواند به افسردگی، خودکشی و یا حتی آسیب به دیگران منجر شود. شناخت اختلال موجود در شخصیت این افراد و راهکارهای کمک به آن‌ها مسئله‌ای بسیار مهم بوده که در این مقاله به آن اشاره خواهد شد.
اختلال شخصیت نمایشی چیست؟
افرادی که تلاش می‌کنند به هر روشی توجه دیگران را به سمت خود جلب کنند و در واقع به این کار احتیاج دارند، به بیماری اختلال شخصیت نمایشی مبتلا هستند. نام دیگر این بیماری هیستریونیک است که طبق تحقیقات با اختلال روانی نارسیسیسم یا خودشیفتگی شباهت زیادی دارد.
این اختلال که بخشی از یک اختلال روانی گسترده‌تر است، با نام خوشه B یا اختلال دراما نیز شهرت پیدا کرده که علائم آن در زنان و مردان با یکدیگر متفاوت خواهد بود. اولین نشانه‌های این بیماری روانی در دوران بلوغ در زنان دیده می‌شوند و به مرور زمان تبدیل به یک نوعی وسواس فکری-عملی اجباری خواهد شد. در نهایت این موضوع روح خود انسان را بسیار تحت فشار قرار می‌دهد. مردان دچار اختلال شخصیت نمایشی، ظاهر خود را تغییر داده و هر کاری برای جلب توجه دیگران انجام می‌دهند تا اعتماد به نفس خود را افزایش دهند. آن‌ها سعی دارند برتری خود را ثابت کنند. با این حال زنان بیشتر از مردان به این اختلال دچار خواهند شد.
علائم اختلال شخصیت نمایشی
افرادی که به این اختلال دچار هستند معمولا مهارت‌های اجتماعی بالایی دارند و می‌توانند با تاثیر روی افکار دیگران، آن‌ها را به سمت خود بکشانند. علائمی وجود دارند که می‌توان با کمک آن‌ها اختلال شخصیت نمایشی را تشخیص داد. این علائم عبارتند از:
- افرادی که به اختلال شخصیت نمایشی مبتلا هستند از بی توجهی دیگران دچار افسردگی می‌شوند.
- این افراد با خنده‌ها یا صدای نامتعارف توجه دیگران را به سمت خود جلب می‌کنند.
- علاوه بر این رفتارها با پوشش نامناسب و تحریک آمیز سعی در جلب توجه دیگران دارند.
- احساسات آن‌ها سریعا تغییر پیدا می‌کنند. این افراد به سرعت تغییر حالت داده و گاهی اوقات از حالت افسردگی خارج شده و بی دلیل شاد می‌شوند.
- در همه چیز از صحبت‌های صمیمی تا نشان دادن احساسات خود دچار اغراق هستند و رفتاری شبیه بازیگران تئاتر دارند.
- نسبت به زیبایی خود حساسیت پیدا کرده و دست به عمل‌های جراحی زیادی می‌زنند و یا بسیار آرایش می‌کنند. در واقع نوعی وسواس فکری دارند.
- دوست ندارند مورد انتقاد قرار بگیرند و خیلی سریع گول می‌خورند.
- شخصیت این افراد ثبات ندارد و برای جلب رضایت دیگران، تحت تاثیر محیط و افراد دیگر تغییر پیدا می‌کنند.
- این افراد معمولا تمرکز کافی ندارد، سریع و عجولانه تصمیم می‌گیرند و قبل از انجام کاری فکر نمی‌کنند.
- دچار روزمرگی و سرخوردگی هستند و تحمل کافی ندارند.
- دچار پرش فکری هستند. یعنی تصمیم درستی نمی‌گیرند و از این کار به کار دیگر وارد می‌شوند و برنامه‌های خود را سریعا رها می‌کنند.
- روابط آن‌ها ثبات ندارد و بیشتر شخصیت آن‌ها در حضور دیگران ساختگی است.
درمان اختلال شخصیت نمایشی
در صورت مشاهده هر یک از علائم اختلال شخصیت نمایشی باید به روانشناس و مشاوری متخصص مراجعه کرد. درمان قطعی برای درمان این اختلال وجود ندارد. با این حال روانشناسان از راه‌حل‌های ترکیبی استفاده می‌کنند. اصلی‌ترین ترفندهای روانشناسان برای برطرف کردن این اختلال از قرار زیر هستند:
-
- دارو درمانی: در این روش داروهای ضد افسردگی و کنترل اضطراب برای بیمار تجویز می‌شود.
- گروه درمانی: افراد مبتلا به اختلال شخصیت نمایشی با روان درمانگر خود در جلساتی با حضور افراد دیگر که به همین اختلالات دچار هستند، شرکت می‌کنند. به این روش گروه درمانی گفته می‌شود و به افراد کمک می‌کند تا بتوانند تجربیات خود را با سایرین به اشتراک بگذارند.
- روش‌های شناختی-رفتاری: برای اینکه افراد شناخت بیشتری از خود کسب کنند و ریشه ابتلا به اختلال شخصیت نمایشی نیز کشف شود، بیماران در جلسات روان درمانی شرکت کرده و در خصوص مشکلات خود با وی صحبت می‌کنند. در این روش فرد با حفظ آرامش خود می‌تواند رفتارش را اصلاح و اختلال را کنترل کند.
- خانواده درمانی و زوج درمانی: از آن جایی که خانواده فرد بیمار نیز تحت تاثیر اختلال او قرار می‌گیرند، بررسی‌ها، راهنمایی‌‌ها و حتی تعامل آن‌ها در روند درمان بیمار می‌تواند بسیار تاثیرگذار باشد.
- تمرین‌های هماهنگی ذهنی و بدنی: در مدت درمان اختلال شخصیت نمایشی بهتر است تمرین‌هایی برای هماهنگی بین ذهن و بدن انجام شود. ورزش‌های تای چی، یوگا یا مدیتیشن از تمرین‌هایی هستند که فرد بسته به نظر روانشناس خود انجام می‌دهد.
نکته‌ای مهم درباره اختلال شخصیت نمایشی
با افزایش استفاده از شبکه‌های مجازی و اجتماعی، اختلال شخصیت نمایشی در افراد و به ویژه در کودکان و نوجوانان بسیار افزایش یافته است. بنابراین والدین باید نسبت به آموزش استفاده صحیح از شبکه‌های اجتماعی و افزایش آگاهی فرزندان نوجوان خود بسیار حساس باشند.
جمع بندی
باید مسائل و مشکلات مربوط به اختلال شخصیت نمایشی بسیار جدی گرفته شوند. این اختلال با جلب توجه دیگران همراه است و در صورت به دست نیامدن این توجه افسردگی را در فرد بیمار به وجود می‌آورد. این افسردگی ممکن است به خودکشی منجر شود. بنابراین به علائم آن بسیار توجه کنید و تا حد امکان با استفاده صحیح از شبکه‌های اجتماعی، خود و اطرافیانتان را از این اختلال دور کنید.
