ترس یک عامل بازدارنده در زندگی هر شخص است که می‌تواند مانند یک سرعتگیر قوی، فرد را از انجام دادن کارهای مختلف باز دارد. یکی از ترس‌های شایع در بین مردم، ترس از ارتفاع است. فوبیا ارتفاع حالتی است که وقتی فرد در ارتفاع قرار می‌گیرد، به سراغ او می‌آید. پشت این ترس مانند ترس‌های دیگر هیچ منطقی وجود نداشته و شخص قادر به کنترل آن نیست. برای درمان ترس از ارتفاع روش‌های مختلفی وجود دارد که افراد مبتلا به آن می‌توانند با مراجعه به مشاوره فردی و یا روش‌های آسان دیگر، اقدام به کنترل کردن این فوبیا کنند.
فوبیا ارتفاع چیست
امروزه که برج‌های چندین طبقه در حال ساخت هستند و اکثر افراد در چنین برج‌هایی زندگی کرده یا کار می‌کنند، ترس از ارتفاع می‌تواند یک احساس بد و دست و پاگیر باشد. چنانچه وقتی در ارتفاع قرار می‌گیرید ضربان قلبتان بالا رفته و انگشتانتان یخ میزند، می‌توان احتمال داد که دچار آکرو فوبیا یا همان فوبیای ارتفاع هستید. در حالت‌های دیگر ممکن است فرد در زمان قرار گرفتن در ارتفاع دچار استرس و اضطراب و یا حتی حملات پانیک شود.
علائم فوبیا ارتفاع
ترس از بلندی تا حدی طبیعی بوده و اکثریت مردم آن را دارند، اما در کسانی که مبتلا به آکروفوبیا هستند این ترس بسیار بیشتر است. به صورتی که حتی با فکر کردن به ارتفاع، پل‌های هوایی و … دچار اضطراب و ناامنی می‌شوند. این ترس می‌تواند بر روی سایر ابعاد زندگی فرد نیز اثر گذاشته و تا حدی زندگی روزمره او را نیز تحت تأثیر قرار بگیرد. برخی از افرادی که مبتلا به فوبیا ارتفاع هستند، حتی از ارتفاع‌های کوچک نیز هراس داشته و برای رسیدن به زمین هر کاری می‌کنند. برخی از علائم فیزیکی و روانی اشخاص مبتلا به آکروفوبیا را در این قسمت به شما معرفی می‌کنیم.
- تنگی نفس و افزایش ضربان قلب
- حالت تهوع یا سردرد
- لرزش پاها و عدم توانایی در راه رفتن
- تغییر سبک زندگی به خاطر ارتفاع
- حملات پانیک با حضور و یا حتی تصور حضور در ارتفاعات
- وحشت بسیار بالا
- استرس از آینده برای احتمال قرار گرفتن در ارتفاع
دلایل به وجود آمدن فوبیای ارتفاع
همان‌طور که اشاره کردیم ترس از ارتفاع تا حدی در وجود انسان به صورت ذاتی وجود داشته و طبیعی است. اما این ترس و وحشت بیش از حد از حالت طبیعی گذشته و به احتمال زیاد دلیلی در گذشته دارد. یک شخص ممکن است به خاطر افتادن از ارتفاع، مشاهده افتادن اشخاص دیگر، داشتن حملات پانیک یا سایر مشکلات در ارتفاع و عدم رسیدن کمک و … دچار ترس از ارتفاع شود.
لازم به ذکر است که این فوبیا نیز ممکن است مانند سایر فوبیاها بدون هیچ‌گونه دلیل خاصی به وجود آید. ژنتیک نیز یک عامل بسیار مهم و تأثیرگذار در بروز آکروفوبیا است. می‌توان ادعا کرد اگر یکی از اطرافیان شما درگیر فوبیای ارتفاع باشد، احتمال دارد که شما نیز طی سال‌ها زندگی با او، دچار همین ترس شده باشید.
روش‌های درمان ترس از ارتفاع
روش‌های مختلفی وجود دارند که شما می‌توانید از طریق آن‌ها اقدام به درمان ترس از ارتفاع کرده و این حالت را از وجود خود از بین ببرید. در این قسمت به چند نمونه از آن‌ها اشاره می‌کنیم.
1. مواجهه سازی
یکی از مؤثرترین روش‌ها برای درمان انواع فوبیا، مواجهه سازی فرد با موضوع ترس است. در این روش درمانی مشاور به تدریج و آهسته‌آهسته، فرد را با ترسی که دارد روبه‌رو می‌کند. در ابتدا تصاویری از دید شخصی در یک برج مرتفع، بندبازی و یا فیلم‌هایی از کوهنوردی و عبور کردن از پل‌های هوایی به فرد نشان داده می‌شود.
در نهایت پس از گذشت مدتی شخص می‌تواند به آرامی از نردبان بالا رفته و قرار گرفتن در ارتفاع را تحمل کند. لازم به ذکر است که قبل از مواجهه سازی، لازم است تا تمرینات دیگر به فرد داده شوند تا برای این کار در وضعیت آماده‌ای باشد.
2. روان‌درمانی
رفتاردرمانی یا همان روان‌درمانی نیز یک روش دیگر برای از بین بردن ترس‌های مختلف است. در این روش بیمار به کمک یک روان درمانگر تحلیلی سعی می‌کند تا تمام افکار منفی و مخرب خود درباره ارتفاع را به چالش کشیده و آن‌ها را دور بریزد. در این روش درمانی، راه‌هایی برای متوقف کردن ترس و همچنین کنترل احساسات نیز به شما آموزش داده می‌شود.
3. دارودرمانی
به صورت کلی هیچ دارویی مختص کنترل و از بین بردن انواع فوبیا طراحی نشده است؛ اما برخی از داروها در این راه می‌توانند کمک‌کننده و تأثیرگذار باشند. روان‌پزشکان از داروهای مختلفی برای درمان آکروفوبیای مراجعین خود استفاده می‌کنند. این داروها بیشتر حالت آرام‌بخش داشته و برای درمان کوتاه‌مدت در موقعیت‌های خاص استفاده می‌شوند. استفاده از روش دارودرمانی، همراه با رفتاردرمانی می‌تواند تأثیر خوبی در درمان ترس از ارتفاع داشته باشد.
4. یوگا و مدیتیشن
یوگا، مدیتیشن و تنفس عمیق به‌صورت کلی می‌توانند بر روی کنترل استرس و اضطراب و همچنین آرامش درونی تأثیرگذار باشند. این راهکار برای درمان ترس از ارتفاع نیز پاسخگو بوده و شما می‌توانید با انجام آن پس از مدتی، متوجه تغییرات خود در مواجهه با ارتفاع بشوید. ورزش منظم نیز در این مسیر کمک‌کننده بوده و بهتر است از آن غافل نشوید.
5. حذف کافئین
کافئین یک ماده بسیار تأثیرگذار بر روی سیستم اعصاب شماست. مصرف این ماده می‌تواند استرس، اضطراب و همچنین عصبانیت شما را تا حد زیادی افزایش دهد. با کم کردن آن می‌توانید استرس خود در زمان مواجهه با ارتفاع را بیشتر از قبل کنترل کنید. کم کردن مصرف کافئین می‌تواند علائم آکروفوبیا را در شما کاهش دهد و به صورت کلی رویارویی با ترس را برایتان آسان‌تر کند.
6. واقعیت مجازی
واقعیت مجازی را می‌توان زیرمجموعه‌ای از مقابله با ترس در نظر گرفت. در این روش از طریق تکنولوژی واقعیت مجازی، تصویرهایی به صورت چندبعدی به شما نمایش داده می‌شود که خودتان را به صورت کامل در یک مکان مرتفع تصور کنید.
پزشک شما در این زمان تمام بیوفیدبک‌ها و همچنین واکنش‌های جسمی شما نظیر ضربان قلی، تنفس و … را اندازه گرفته و موردبررسی قرار می‌دهد. این روش باعث ریختن ترس فرد شده و به او یاد می‌دهد که در صورت قرار گرفتن در چنین موقعیتی، چه واکنشی از خود نشان دهد.
7. تفکر عقلانی
همان‌طور که اشاره کردیم، ترس از ارتفاع مانند سایر ترس‌ها هیچ پشتوانه منطقی و عقلی ندارد. اینکه شما به هنگام قرار گرفتن در شرایط ترس، با افکار غیرمنطقی به ترس خود دامن بزنید بسیار ساده است. برای اینکه بتوانید به خوبی با ترس خود غلبه کنید. باید زمانی که در چنین موقعیتی قرار می‌گیرید، به صورت کاملا منطقی شرایط را بررسی کرده و به خودتان بقبولانید که هیچ چیزی برای ترس وجود نداشته و شما در امنیت کامل هستید. با تفکر منطقی باعث دلگرمی خود شده و سعی کنید که به ترس خود غلبه کنید.
سخن پایانی
ترس یک عامل بسیار مخرب است که کنترل کردن آن تا حدودی دشوار بوده و در صورت پیشروی، می‌تواند ابعاد مختلف زندگی افراد را تحت تأثیر قرار دهد. فوبیا ارتفاع یا همان ترس از ارتفاع، یکی از شایع‌ترین ترس‌ها در میان افراد است که باعث می‌شود فرد هنگام قرار گرفتن در ارتفاع، دچار استرس و وحشتی غیرقابل‌کنترل شود.
این فوبیا علائم خاصی دارد که شما با کمی دقت می‌توانید آن‌ها را در وجود شخصی که به این بیماری مبتلا است تشخیص دهید. امروزه روش‌های مختلفی برای درمان ترس از ارتفاع وجود دارند که شما می‌توانید از طریق آن‌ها برای کنترل این ترس غیرمنطقی استفاده کنید.
