گاهی اوقات افراد می‌خواهند به گفتگو بپیوندند اما می‌ترسند با گفتن حرف احمقانه از سوی دیگران طرد شوند. به اینگونه افراد که معمولاً پیش از نزدیک شدن به دیگران برای مدت طولانی فکر می‌کنند و اخت نهایت اغلب دور بودن را انتخاب می‌کنند، کمرو می‌گویند. کمرویی در بیشتر مواقع با ساکت بودن، احساس ناامنی داشتن یا اضطراب اجتماعی همراه است.
افراد کمرو در بیان خواسته‌های خود دچار مشکل هستند، نمی‌توانند با دیگران ارتباط موثری برقرار کنند و در حالت‌های شدید، علاوه بر احساس ناخوشایندی که تجربه می‌کنند ممکن است با چالش‌های جدی مواجه شوند.
از آنجایی که کمرویی در حالت شدید می‌تواند فرد را با مشکلات گوناگونی مواجه کند و امکان ایجاد روابط موثر و زندگی لذتبخش را از او می‌گیرد، ما در این مقاله تصمیم گرفتیم به بررسی انواع کمرویی، دلایل به وجود آمدن آن و توضیح راه های درمان بپردازیم. با ما همراه باشید.
انواع کمرویی؛ شاید شما هم به یکی از این دو اختلال مبتلا باشید!
کمرویی دارای طیف گسترده‌ای است که از حالت خفیف تا شدید متغیر است؛ با وجود اینکه شدت کمرویی در هر فرد طبق طیف مشخص می‌شود و نمی‌توان آن را با یک واژه توصیف کرد، برای سهولت در توضیح آن را به دو بخش «خفیف» و «شدید» تقسیم می‌کنیم.
در حالت خفیف، فرد می‌تواند به تنهایی و با انجام یک سری اصول بر آن غلبه کند؛ ولی اگر کمرویی در او شدید باشد، ممکن است حتی به افسردگی یا اختلال اضطراب اجتماعی منجر شود.
دلایل کمرویی
افراد ممکن است به دلایل مختلفی به کمرویی دچار شوند؛ در این بخش به توضیح عواملی که می‌توانند احساس کمرویی را در فرد به وجود بیاورند می‌پردازیم.
۱- عوامل تربیتی
گاهی اوقات ممکن است والدین به دلیل اضطراب و نگرانی بیش از حد، به شکلی افراطی از فرزندشان مراقبت کنند. علاوه بر این، کودکانی که به خاطر وجود والدین سختگیر از تنبیه می‌ترسند، از دریافت محبت و برخورداری از استقلال محروم شده‌اند و مجبور به تسلیم در برابر خواسته‌های والدینشان هستند به کمرویی مبتلا می‌شوند.
۲- عوامل اجتماعی
عواملی مانند فقر، مهاجرت، طلاق والدین در سنین کودکی و عدم برخورداری از مهارت‌های اجتماعی می‌توانند در کمرو شدن فرد تاثیر بسزایی داشته باشند.
۳- عوامل فیزیولوژیک
وجود برخی عوامل مانند عدم اعتماد به نفس فرد در رابطه با چهره یا اندامش، وجود مشکلات ژنتیکی و اختلال‌هایی مثل اختلال در تکلم باعث می‌شوند فرد کمرو شود.
۴- عوامل روانی
اگر فرد در محیطی قرار بگیرد که احساس امنیت نداشته باشد، مورد تمسخر و تحقیر اطرافیان واقع شود، به مدت طولانی دچار غم و اندوه باشد یا در تحصیل و شغل موفق نباشد، ممکن است دچار احساس کمرویی شود.
علایم جسمی و روانی کمرویی
فردی که به کمرویی مبتلا شده دارای علایم جسمی و روانی به خصوصی است که در این بخش به توضیح آن‌ها می‌پردازیم؛
علایم جسمی کمرویی
علایم جسمی از جمله علایمی هستند که در بیشتر مواقع خود فرد می‌تواند متوجه وجود آن‌ها شود. از آنجایی که ممکن است کمرویی در حالت شدید باشد و با علایم جسمی دیگر اختلال‌ها اشتباه گرفته شود، در این بخش به بیان علایم جسمی کمرویی می‌پردازیم تا اگر شما هم با این علایم مواجه شدید، برای درمان آن اقدام کنید و به مشاور متخصص مراجعه کنید.
- عدم تمرکز در انجام کارها
- کاهش سطح هوشیاری در کودکان
- احساس خشکی گلو و خالی بودن شکم
- بالا رفتن ضربان قلب
- انقباض عضلانی
- سرخ شدن صورت و عرق کردن کف دست
- وجود لکنت در زبان و تغییر تن صدا (آرام صحبت کردن به گونه‌ای که طرف مقابل به سختی متوجه صحبت شود.)
علایم روانی کمرویی
به طور کلی، علایم روانی اغلب در مقایسه با علایم جسمی قابل دیدن نیستند و سخت‌تر تشخیص داده می‌شوند. به همین دلیل لازم است با علایم روانی آشنا باشیم تا در صورت مشاهده، به مشاور مراجعه کنیم. در این بخش به تعدادی از این علایم اشاره می‌کنیم.
- عدم حضور در فعالیت‌های اجتماعی
- بازی کردن با انگشتان دست و غرق شدن در افکار
- خودداری از برقراری تماس چشمی با دیگران
- عدم برقراری ارتباط موثر با اطرافیان
- صحبت‌های بریده بریده و کوتاه با دیگران
- احساس شکست و طرد شدن از سمت دیگران
گاهی اوقات ممکن است در موقعیت‌های جدید یا در کنار افراد جدید کمی احساس کمرویی داشته باشیم، اما اگر این احساس باعث شود نتوانیم از معاشرت و بودن در کنار دیگران لذت ببریم، علاوه بر آنکه خودمان اذیت می‌شویم ممکن است برای دیگران نیز این سوء تفاهم به وجود بیاید که علاقه‌ای به بودن در کنار آن‌ها نداریم. بنابراین در این شرایط باید به فکر درمان آن باشیم.
آیا کمرویی قابل درمان است؟ راه‌های درمان کمرویی کدامند؟
خبر خوب این است که می‌توان بر کمرویی غلبه کرد. با صرف زمان، تلاش و تمایل فرد به تغییر، امکان از بین بردن آن وجود دارد. در واقع بیشتر افراد می‌توانند با انجام یک سری تمرین به تنهایی بر آن غلبه کنند ولی در رابطه با سایر افراد نیز اگر کمرویی در حالت شدید باشد، این احساس با کمک گرفتن از مشاور از بین می‌رود.
اگر در مواقعی احساس کمرویی دارید، ما در ادامه به بیان تمرین‌هایی می‌پردازیم که با انجام آن‌ها می‌توانید این احساس ناخوشایند را در خود از بین ببرید.
راه های درمان کمرویی در کودکان
والدین بیشترین و مهم‌ترین نقش را در شکل‌گیری شخصیت فرزندان دارند. آن‌ها می‌توانند با انجام اقداماتی به برطرف شدن احساس کمرویی در کودکان کمک کنند.
- به کودک خود فرصت اظهار نظر بدهند.
- او را در تصمیمات جمعی مشارکت دهند.
- به فرزند خود این اطمینان را بدهند که همیشه در دسترس هستند.
در نهایت اگر با انجام این کارها همچنان کودکشان کمرو بود، به کمک مشاور می‌توانند برای حل این مشکل اقدام کنند.
راه های درمان کمرویی در بزرگسالان
بیشتر مواقع کمرویی در سنین کودکی آغاز می‌شود و پس از مدتی برطرف می‌شود؛ ولی اگر این موضوع تا دوران بزرگسالی ادامه یافت یا در این سن شروع شد، فرد با انجام اقدامات زیر می‌تواند بر آن غلبه کند:
- آگاهی از زمان‌بر بودن روند درمان و پذیرش آن
- تهیه یک لیست از موقعیت‌هایی که فرد بیشتر دچار احساس کمرویی می‌شود
- ایجاد و تقویت مهارت گفتگوی موثر در خود
- تقویت اعتماد به نفس
- آگاهی از زبان بدن خود و توجه به آن، در موقعیت‌هایی که احساس کمرویی می‌کنند
- افزایش آمادگی برای قرار گرفتن در موقعیت‌های آزاردهنده
- ایجاد ارتباط با افراد هم‌فکر
در رابطه با بزرگسالان نیز اگر انجام کارهای ذکر شده موثر نبود، با کمک مشاوره فردی می‌توان برای حل آن اقدام کرد.
سوالات رایج در مورد کمرویی
1- آیا درمان کمرویی لازم است؟
در حالتی که کمرویی در فرد خفیف باشد نیازی به درمان ندارد ولی در حالت‌های شدید، فرد باید برای درمان به مشاور مراجعه کند.
2- چه زمانی باید برای درمان کمرویی به مشاور مراجعه کرد؟
اگر احساس می‌کنید در یکی از موقعیت‌های زیر قرار دارید، بهتر است به مشاور مراجعه کنید:
- اغلب از قرار گرفتن در موقعیت‌های اجتماعی دوری می‌کنید.
- هنگام نزدیک شدن به دیگران دچار اضطراب می‌شوید.
- احساس می‌کنید دیگران در موقعیت‌های اجتماعی خوشحال‌تر هستند.
- نمی‌توانید به راحتی با دیگران ارتباط موثر ایجاد کنید.
- بعد از معاشرت احساس منفی دارید و خودتان را سرزنش می‌کنید.
- تصور می‌کنید دوست‌داشتنی نیستید و دیگران از بودن در کنار شما لذت نمی‌برند.
3- آیا کمرویی از ویژگی‌های افراد درونگرا است؟
وقتی کلمه درونگرا را می شنوید، ممکن است به کسی فکر کنید که کمرو یا خجالتی است و ترجیح می دهد تنها باشد. در حالی که این ممکن است برای برخی افراد درونگرا صادق باشد، اما اینکه شما درونگرا باشید یا برونگرا، بستگی به نحوه پردازش دنیای اطرافتان دارد. در واقع یک فرد درونگرا از تنها بودن لذت می‌برد و پس از گذراندن زمان با دیگران، از نظر عاطفی تخلیه می‌شود. یک فرد کمرو لزوماً نمی‌خواهد تنها باشد اما از تعامل با دیگران می ترسد. بنابراین همه افراد درونگرا کمرو نیستند و ممکن است در افراد برونگرا یا میانگرا نیز کمرویی وجود داشته باشد.
4- آیا کمرویی همان حیا است؟
در برخی فرهنگ‌ها واژه‌ای به نام حیا وجود دارد که بیانگر خودداری از انجام کارهای زشت و ناپسند است، اما اگر فرد صرفاً به خاطر نظر دیگران و ترس از قضاوت شدن از انجام کاری خودداری کند، دیگر ارتباطی به با حیا بودن ندارد و به کمرویی او مربوط می‌شود. حیا یک ارزش اجتماعی محسوب می‌شود و فرد هیچگاه احساس شرمندگی ندارد؛ درحالیکه فرد کمرو، در ارتباطات اجتماعی دچار مشکل می‌شود و نمی‌تواند در حضور دیگران خود واقعی‌اش باشد.
5- کمرویی بیشتر در چه کسانی دیده می‌شود؟
کمرویی اغلب در کودکان دیده می‌شود که در بیشتر مواقع به مرور زمان برطرف می‌شود. اگر فردی در بزرگسالی احساس کمرویی می‌کند، لازم است با مراجعه به مشاور متخصص آن را درمان کند.
6- آیا کمرویی ارثی است؟
در حالی که هیچ مدرکی دال بر اینکه ما کمرو به دنیا می‌آییم وجود ندارد، شواهدی وجود دارد که تقریباً ۱۵ تا ۲۰ درصد از نوزادان با خصوصیتی متولد می‌شوند که دکتر جروم کاگان و همکارانش از دانشگاه هاروارد آن را مزاج بازدارنده می‌نامند. بنابراین کمرویی تا حدی نتیجه ژن هایی است که فرد به ارث برده است، ولی بجز ویژگی‌های فیزیکی مانند قد، رنگ چشم ویژگی‌های فیزیکی ما مانند قد، رنگ چشم و رنگ پوست، تا محیط برای ژن‌ها مناسب نباشد بروز پیدا نمی‌کنند. در نتیجه کمرویی به میزان زیادی تحت تأثیر رفتارهایی است که فرد در محیط یاد گرفته است. در این میان، نحوه تربیت والدین در کمرو شدن فرد مهم‌ترین نقش را دارد.
7- کمرویی بیشتر در چه موقعیت‌هایی تشدید می‌شود؟
گاهی اوقات افراد کمرو با قرار گرفتن در مواجهه با موقعیت‌های به خصوصی با مشکلات بیشتری مواجه می‌شوند؛ مثل
- کمرو بودن پدر و/یا مادر
- توقع زیاد والدین از فرزند
- قرار گرفتن در موقعیت‌هایی که ترس و/یا اضطراب را در فرد تقویت می‌کنند
- مواجهه با رفتارهای تحقیر آمیز اطرافیان
- سرزنش شدن
- طرد شدن از سوی دیگران
8- آیا کمرویی همان اضطراب اجتماعی است؟
ممکن است در نگاه اول کمرویی را با اختلال اضطراب اجتماعی(SAD) اشتباه بگیریم. هر دو اغلب از دوران کودکی شروع می‌شوند و قابل درمان هستند، ولی در شدت ترس، میزان اجتناب فرد از قرار گرفتن در جمع و میزان ایجاد اختلال در زندگی او تفاوت دارند؛ در واقع کمرویی می‌تواند از خفیف تا شدید تغییر کند، ولی افراد مبتلا به اختلال اضطراب اجتماعی در تمام مراحل زندگی دچار مشکل می‌شوند. شدت ترس در افراد مبتلا به اختلال اضطراب اجتماعی بیشتر است، بیشتر از افراد کمرو از قرار گرفتن در کنار دیگران هراس دارند و میزان اضطراب در آن‌ها نیز به مراتب بیشتر است. به همین خاطر، با اختلال‌های جدی در زندگی خود مواجه می‌شوند.
چگونه با وجود کمرو بودن می‌توانیم به دیگران نزدیک شویم؟
پیدا کردن دوست در زمانی که کمرو هستیم ممکن است دشوار باشد. این موضوع مستلزم آن است که برای ایجاد ارتباطات وقت بگذاریم و به خودمان ایمان داشته باشیم. وقتی کمرو هستیم، می‌توانیم با انجام چند کار دوستی‌های جدید بسازیم:
۱- علایق مشترک پیدا کنید.
۲- در فعالیت های گروهی شرکت کنید.
۳- زمانی را برای حضور در مکان‌های عمومی اختصاص دهید.
۴- دعوت دیگران برای معاشرت را بپذیرید.
۵- شنونده خوبی باشید.
۶- برای آشنایی بیشتر از آن‌ها سوال بپرسید.
۷- از ویژگی‌های خوب دیگران تعریف کنید.
۸- اهل ریسک کردن باشید.
۹- خودتان را همانطور که هستید بپذیرید.
۱۰- افکار منفی را از خود دور کنید.
۱۱- برای مقابله با احساسات ناخوشایند، شوخ‌طبع باشید.
۱۲- برای حفظ روابطتان تلاش کنید.
۱۳- در مورد دوست یابی با یک مشاور یا درمانگر صحبت کنید.
۱۴- با علایم اختلال اضطراب اجتماعی آشنا شوید.
درمان کمرویی، گامی موثر در افزایش آرامش در تعاملات اجتماعی
انسان موجودی اجتماعی است و در نتیجه برقراری رابطه با دیگران است که در مسیر رشد و کمال قرار می‌گیرد. کمرویی احساس ناخوشایندی است که اغلب در سنین کودکی رخ می‌دهد ولی ممکن است در بزرگسالی نیز زندگی فرد را مختل کند و اگر به آن توجه نشود، می‌تواند منجر به انزوای فرد شود. بنابراین ما در این مقاله قصد داشتیم تا با بیان مطلب مطرح شده، قدمی مثبت در راستای افزایش کیفیت زندگی شما برداریم.
اگر احساس کردید دچار کمرویی هستید، با انجام تمرین‌های مطرح شده و با کمک گرفتن از مشاوره فردی برای برطرف شدن آن اقدام کنید. مشاور می‌تواند با ریشه‌یابی به حل آن کمک کند.
