با گسترش شبکه‌های اجتماعی و پررنگ‌تر شدن نقش آن‌ها در زندگی، گاهی اوقات افراد با دیدن زندگی بقیه تصور می‌کنند از قافله جا مانده‌اند؛ به این معنا که نتوانسته‌اند به اندازه دیگران پیشرفت کنند و زمان را از دست داده‌اند. حتی گاهی می‌ترسند از اخبار عقب بمانند و دائماً تلفن همراه خود را بررسی می‌کنند.
روانشناسان معتقدند این موضوع یکی از چالش‌های رایج در عصر کنونی است. به این وضعیت که افراد به طور مداوم زندگی خود را با دیگران مقایسه می‌کنند و می‌ترسند از آن‌ها عقب بمانند، ترس از جا ماندن یا (FOMO (Fear Of Missing Out گفته می‌شود.
ترس از جا ماندن، احساسی غیر منطقی است و در واقع شامل افرادی می‌شود که نگران از دست دادن ارتباط خود با دنیای دیجیتال هستند. چرا که با از دست رفتن ارتباط با دنیای دیجیتال، دیگر از اخبار و مسائل روز مطلع نمی‌شوند و درگیر استرس و اضطراب می‌شوند. همین امر موجب می‌شود تا در طول روز، به طور مداوم تلفن همراه خود را در دست بگیرند و برای فرار از استرس و اضطراب ناشی از عدم ارتباط با دنیای داخل تلفن همراه، به نوعی دیگر از استرس و اضطراب دچار شوند!
کسانی که به FOMO دچار می‌شوند، دائماً در حال مقایسه زندگی خود با دیگران هستند و خود را سرزنش می‌کنند. بنابراین، از علایق خود دست می‌کشند و به تقلیدی کورکورانه از افرادی می‌پردازند که تصور می‌کنند موفق هستند. در نتیجه این اتفاق، دیگر نسبت به زندگی خود احساس رضایت ندارند و حتی اگر بتوانند به موفقیت‌های دیگران نیز دست پیدا کنند، به طور موقت خوشحال می‌شوند و با اولین نظر مخالف از هم می‌پاشند. از آنجایی که این موضوع می‌تواند تمام روابط شخصی و اجتماعی فرد را تحت تاثیر قرار دهد و کیفیت زندگی او را کاهش دهد، ما در این مقاله قصد داریم تا ضمن آشنایی بیشتر با علائم FOMO و عوامل موثر بر آن، روش های درمان آن را بررسی کنیم. پس با ما همراه باشید.
علائم ترس از جا ماندن
برخی علائم در کسانی که به «ترس از جا ماندن» مبتلا هستند شایع است. در این بخش به چند مورد از آن‌ها اشاره می‌کنیم.
- استرس
- اضطراب
- لذت نبردن از لحظات
- اهمیت ندادن به علایق شخصی
- از دست دادن انگیزه
- عدم تمرکز
- در جا زدن و پیشرفت نکردن
- عدم توانایی در تصمیم‌گیری
چرا افراد ترس از جا ماندن دارند؟
افراد به دلایل مختلفی ممکن است ترس از جا ماندن از بقیه داشته باشند. در این بخش به بیان مهم‌ترین دلایل ابتلا به FOMO می‌پردازیم.
- تربیت والدین: همانند بسیاری از اختلالات دیگر، به نظر می‌رسد مهم‌ترین عامل در به وجود آمدن FOMO، تربیت والدین و محیط خانواده باشد؛ علاوه بر آنکه برخی افراد مبتلا به اختلالاتی همچون وسواس فکری بیشتر به FOMO دچار می‌شوند و خود این اختلالات مرهون رفتارهای والدین با کودک هستند، کسانی که والدینی سختگیر و کمال گرا دارند، بیشتر در معرض ابتلا به «ترس از جا ماندن» هستند. این والدین به صورت مداوم کودک خود را با سایر بچه‌ها مقایسه می‌کنند و همیشه به او گوشزد می‌کنند که مبادا از دیگران عقب بماند. در نتیجه تربیت آن‌ها، فرد در بزرگسالی نیز به مقایسه خود با دیگران می‌پردازد.
- اختلال وسواس فکری: کسانی که به وسواس فکری دچار می‌شوند، به صورت مداوم یک سری افکار را در ذهن خود می‌پرورانند. یکی از این افکار، ترس از جا ماندن است. آنقدر به این موضوع فکر می‌کنند که باور می‌کنند از سایر افراد عقب مانده‌اند و علاوه بر آنکه پیشرفت‌های خود را نمی‌بینند، تصور می‌کنند تنها کسی هستند که از زندگی جا مانده است.
- وسواس فکری-عملی: اگر این دسته از افراد بخاطر افکاری که در ذهن می‌پرورانند خود را مجبور به انجام عملی کنند، به وسواس فکری-عملی دچار شده‌اند. در این شرایط، آن‌ها از روند عادی زندگی خود دست می‌کشند تا سبک زندگی خود را همانند افراد مشهور یا کسانی که در شبکه‌های اجتماعی دنبال می‌کنند تنظیم کنند.
- کمال گرایی: از مشخصه‌های کمال گرایی، ترس از وجود فاصله میان خود واقعی و خود ایده‌آل است. افرادی که کمال گرا هستند، یک شخصیت ایده‌آل از خود می‌سازند و تا زمانی که زندگی خود را مطابق با آن نسازند، درگیر استرس و اضطراب هستند. این موضوع در افراد مبتلا به FOMO هم برقرار است؛ کمال گرایان می‌ترسند بر اساس خود ایده‌آلی که تعریف کرده‌اند، از افراد مشهور و به ظاهر موفق جا بمانند و نتوانند به آن موفقیت‌ها دست پیدا کنند.
- اضطراب: بنا بر عقیده بسیاری از روانشناسان، اضطراب مادر تمام بیماری‌های روانی است. فرد مضطرب همیشه درباره اتفاقات آینده نگران است و می‌ترسد در مواجهه با آن اتفاقات، آمادگی لازم را نداشته باشد. به همین خاطر کسانی که مضطرب هستند به ترس از جا ماندن دچار می‌شوند، می‌ترسند زمان را از دست بدهند و در آینده به اندازه دیگران موفق نشوند.
روش های درمان ترس از جا ماندن
ترس از جا ماندن، اختلالی است که می‌تواند تمام جنبه‌های زندگی فرد را تحت تاثیر قرار دهد؛ از زندگی شخصی گرفته تا روابط کاری و اجتماعی، همه می‌توانند آسیب ببینند. به همین خاطر، در این بخش موثرترین روش های درمان آن را بررسی می‌کنیم.
۱- خودتان را بشناسید.
«ترس از جا ماندن» بیشتر در افرادی مشاهده می‌شود که خودشان را نمی‌شناسند؛ به این معنا که از علایق خود خبر ندارند و نمی‌دانند پرداختن به چه موضوعاتی می‌تواند برای آن‌ها لذتبخش باشد. بنابراین در ابتدا سعی کنید با ویژگی‌های شخصیتی خود آشنا شوید، علایق خود را پیدا کنید و برای خود اهدافی ترسیم کنید.
۲- به علایق خود بپردازید.
هنگامی که در مسیر دلخواه خود قدم برمی‌دارید، خیلی کمتر پیش می‌آید که زندگی خود را با دیگران مقایسه کنید و نسبت به کارهای خود دلسرد شوید. چرا که در حال قدم گذاشتن در مسیری لذتبخش هستید. در واقع افراد هنگام پرداختن به کارهای مورد علاقه خود، زمان کمتری را برای تماشای زندگی دیگران در اختیار دارند. به همین خاطر، کمتر دچار ترس از جا ماندن می‌شوند.
۳- ظاهر زندگی دیگران را با باطن زندگی خود مقایسه نکنید.
ممکن است در مسیر دستیابی به اهداف خود باشید ولی همچنان دست از مقایسه خود با کسانی که اهداف مشترک با شما دارند بر نداشته باشید. نکته بسیار مهمی که باید به آن توجه داشته باشید این است که موفقیت‌های دیگران، علاوه بر تلاش آن‌ها به شرایط زندگی‌شان وابسته است. علاوه بر این، فضای مجازی بهترین مکان برای نمایش دادن زندگی است! کسانی که دوست دارند از این طریق توجه جلب کنند یا درآمد خود را از راه نمایش زندگی خصوصی به دست می‌آورند، نمی‌توانند معیار مناسبی برای سنجش موفقیت و الگوبرداری باشند.
۴- به خواسته‌های خود اهمیت دهید.
ممکن است برای حضور در یک همایش یا مهمانی دعوت شده‌اید ولی حوصله شرکت در آن مجلس را نداشته باشید. اگر ترجیح می‌دهید در خانه بمانید یا وقت خود را صرف موضوع دیگری کنید، اهمیتی ندارد که در آن مجلس چه اتفاقی می‌افتد. علاقه و خواست قلبی شما مهم است؛ پس طبق آن عمل کنید.
۵- از زندگی در لحظه لذت ببرید.
یک آینده خوب، بدون توجه به زندگی در زمان حال به دست نمی‌آید! کسانی که می‌ترسند از دیگران و اخبار جا بمانند، لحظه خود را فدای رسیدن به آینده‌ای می‌کنند که به دست نمی‌آید. اگر ما از لحظات زندگی در زمان حال استفاده کنیم، آینده هم به گونه‌ای خوب و مطلوب ساخته می‌شود.
۶- تهدید را به فرصت تبدیل کنید.
گاهی اوقات افراد در هنگام مواجهه با FOMO متوجه می‌شوند که نیاز است موضوعی را در خود تغییر دهند. شما می‌توانید این ترس را به انگیزه‌ای برای بررسی اجمالی عملکرد خود تبدیل کنید؛ اگر احساس کردید جایی از مسیر را اشتباه آمده‌اید، نگاهی به پشت سر بیندازید و در مسیری نو قدم بردارید.
اگر احساس کردید هیچ یک از روش‌های ذکر شده در درمان «ترس از جا ماندن» موثر نبودند، حتماً با مراجعه به مشاوره فردی، از یک مشاور متخصص کمک بگیرید.
آرامش خود را با غرق شدن در زندگی دیگران از بین نبرید!
این روزها که مردم بیش از گذشته از شبکه‌های اجتماعی استفاده می‌کنند، ناخودآگاه زندگی خود را در یک کفه ترازو و زندگی افراد داخل تلفن همراه را در کفه دیگر قرار می‌دهند؛ بنابراین عده‌ای برای فرار از این ترس و دستیابی به موفقیت‌های ظاهری، تلاش می‌کنند تا زندگی واقعی خود را مانند تصویری پوشالی از زندگی دیگران بسازند. در نتیجه این مقایسه، اغلب چیزی جز ناامیدی و افسردگی به دست نمی‌آید.
ما در این مقاله سعی کردیم تا شما را با عواقب «ترس از جا ماندن» آشنا کنیم و با معرفی روش های درمان آن، شما را در حفظ زندگی خود و بالا بردن کیفیت آن یاری دهیم. امیدواریم مطالب مطرح شده مفید بوده باشند.
