امروزه افراد زیادی با خستگی مفرط و کمبود انرژی درگیر هستند، اما به هیچ عنوان درک درست و صحیحی از آن ندارند. در برخی از موارد، اطرافیان این افراد را متهم به تنبلی مداوم میکنند؛ در صورتی که این باور کاملا غلط بوده و این میزان از کمبود انرژی، علل دیگری دارد که باید موردبررسی قرار بگیرند.
کمبود انرژی (lack of energy) را نمیتوان در فهرست بیماریهای موجود قرار داد؛ به همین دلیل ممکن است شما با مراجعه به پزشک نتوانید پاسخ درستی دریافت کنید در ادامه بیشتر به این مشکل و علتهای بروز آن میپردازیم.
نحوه تولید انرژی موردنیاز بدن
میدانیم که هرکدام از ارگانهای بدن وظیفه مشخصی دارند، وظیفه تولید انرژی کل بدن نیز بر عهده غدد تیروئید و فوق کلیوی است. درواقع باید بگوییم که بیشتر از 98 درصد انرژی روزانه موردنیاز بدن توسط این غدد تولید میشود. فرایند تولید انرژی نیز به این صورت است که غدد کلیوی، قند را در خون فرد آزاد میکنند و سپس غده تیروئید این قند آزادشده را تبدیل به انرژی و ATP کرده و آنها در اختیار تمام سلولهای بدن قرار میدهد.
سرعت متابولیسم بدن توسط فعالیت این غدد تعین میشود. اگر این غدد پرکار باشند، سرعت متابولیسم سریع و در غیر این صورت سرعت متابولیسم کند میشود. در صورتی که فعالیت این غدد به اندازه باشد، متابولیسم بدن نیز طبیعی خواهد بود. سرعت متابولیسم درواقع به معنای مدتزمانی است که بدن مواد غذایی را تبدیل به انرژی کرده و آن را در اختیار سلولها قرار میدهد تا برای فعالیت خود مورداستفاده قرار دهند. پس در نهایت میتوان نتیجه گرفت افرادی کم انرژی هستند و خستگی مفرط دارند، سرعت متابولیسم بدنشان کند بوده و که این موضوع از کمکاری غدد تیروئید و فوق کلیوی آنها ناشی میشود.
بعد روانی کمبود انرژی
مطالبی که در قسمت قبلی ذکر شد، صرفا مربوط به بعد جسمانی و فیزیکی خستگی و کمبود انرژی میشود، اما شما باید بدانید که این موضوع میتواند ریشه در روان فرد نیز داشته باشد. خستگی مزمن یکی از بیمارهای روانی بسیار شایع در بین افراد است. کورتیزول یکی از هورمونهایی است که توسط غدد فوق کلیوی ترشح شده و به نوعی نشاطآور است.
در صورتی که کمکار بودن این غدد، ترشح این هورمون نیز با مشکل روبهرو شده و فرد دچار خستگی، بیحوصلگی و حتی افسردگی میشود. خستگی دائم و کمبود انرژی با افسردگی یک چرخه بیپایان تشکیل داده و مدام به تشدید یکدیگر میپردازند. درواقع یکی از علائم افسردگی، کمبود انرژی و بیحالی بوده که هرقدر فرد بیشتر درگیر این بیماری شود، این علائم نیز در آن شدیدتر میشوند.
دلایل دیگر کمبود انرژی
علاوه بر دلایل و علل ذکرشده در قسمتهای قبلی، موارد دیگری نیز وجود دارند که میتوانند باعث خستگی مفرط و کمبود انرژی در فرد شوند.
- ارتباط افسردگی و کمبود انرژی
همانطور که اشاره کردیم خستگی مزمن و کمبود انرژی، یکی از بیماریهای شایع در بین افراد است. معمولا افرادی که درگیر این بیماری هستند، دچار افسردگی نیز میشوند. از طرف مقابل، افسردگی نیز میتواند باعث خستگی و کمبود انرژی در فرد شده و او را از داشتن یک زندگی روتین و منظم محروم کند.
زمانی که افراد احساس خستگی و کمبود انرژی داشته باشند، انگیزه کافی برای هیچ کاری را در طول روز نخواهند داشت و عملا از یک زندگی طبیعی بازمیمانند. در ادامه این عدم تمایل به انجام کارهای مختلف، آنها را به افسردگی نزدیک و نزدیکتر میکند؛ از همین رو میتوان یک ارتباط دوجانبه بین این دو در نظر گرفت که همانطور که اشاره کردیم، مدام به تشدید یکدیگر میپردازند.
- کمخونی
یکی از این دلایل در این زمینه کمخونی است. از مهمترین و اصلیترین علائم کمخونی میتوان به سرگیجه، خستگی دائم، رنگپریدگی و احساس سرما اشاره کرد. کمخونی یکی از شایعترین بیماریها در زنان است که میتواند مشکلات مختلفی را به دنبال داشته باشد. پس میتوان نتیجه گرفت، کمخونی و فقر آهن نیز در برخی از موارد میتواند علت کمبود انرژی در افراد بهخصوص زنان باشد.
- کمبود انرژی و فیبرومیالژیا
حال که به دنبال علل مختلف کمبود انرژی و خستگی مداوم هستیم، باید به بیماری فیبرومیالژیا نیز اشارهکنیم. افراد مبتلا به این بیماری معمولا علائم مختلفی مانند خستگی مزمن، دردهای عضلانی شدید، اضطراب و افسردگی و همچنین مشکلات خواب دارند. در واقع این بیماری و سندروم خستگی مزمن جدا از یکدیگر هستند؛ اما نمیتوان ارتباط آنها را نادیده گرفت. فیبرومیالژیا کمبود انرژی شدید به دنبال دارد که میتواند زندگی طبیعی فرد را تا حد زیادی مختل کرده و او را از اجتماع دور کند و به انزوا بکشاند.
- بیماری قلبی
در برخی از موارد علت کمبود انرژی شدید، میتواند به خاطر بروز مشکلات و بیماریهای قلبی باشد. در این حالت معمولا فرد در حال انجام سادهترین و معمولیترین کارها و فعالیتها نیز احساس خستگی شدید میکند. در صورتی که انجام فعالیتهایی که در گذشته رمزینگیتان بوده امروزه برایتان با دشواری همراه است، توصیه میکنیم که سریعا به یک پزشک متخصص مراجعه کرده و علت را جویا شوید. آغاز درمان این بیماریها میتواند روند کاهش برای کمبود انرژی و خستگی دائمی بدن شما داشته باشد.
- اختلال خواب
بسیاری از افرادی که از کمبود انرژی رنج میبرند، معمولا حتی بعد از بیدار شدن از خواب نیز احساس خستگی و بی انرژی بودن دارند. از همین رو میتوان نتیجه گرفت که از دیگر علتهای این سندروم، وجود اختلال در خواب است. از طرفی میتوان اختلال خواب را جزء علائم کمبود انرژی نیز به شمار آورد. خستگی مزمن، خر و پف در خواب و همچنین احساس بیحالی مداوم هنگام بیدار شدن از نشانههای اختلال در خواب هستند. در این حالت فرد خواب راحتی نداشته و نیاز او در این زمینه برطرف نمیشود، به همین دلیل در طول روز مدام احساس خستگی و بی انرژی بودن دارد.
- دیابت در زنان
در برخی از موارد بیماری دیابت در زنان نیز میتواند علت کمبود انرژی در آنها باشد. از دیگر نشانههای دیابت میتوان به خستگی غیرعادی، افزایش احساس گرسنگی و تشنگی، کاهش وزن غیرمعمول و تکرر ادرار اشاره کرد. در صورتی که شما بهموقع به یک متخصص مجرب در این زمینه مراجعه کنید، میتوانید با کنترل دیابت، از علائم کمبود انرژی و خستگی خود نیز بکاهید.
درمان کمبود انرژی و خستگی دائمی
به صورت کلی کاهش انرژی و خستگی یک واکنش طبیعی بدن به فعالیتهای بیش از حد جسمی یا روحی است. یک خستگی طبیعی معمولا با استراحت و خواب کافی به راحتی رفع میشود؛ اما اگر خستگی مزمن و ریشهدار باشد، باید به دنبال علت کمبود انرژی باشید تا بتوانید برای درمان این حالت اقدامات لازم را انجام دهید. طبق تحقیقات انجامشده، ورزشکاران و کسانی که بهصورت منظم ورزشهای ساده انجام میدهند، معمولا نشاط بیشتری نسبت به سایر افراد دارند.
پس پیشنهاد میکنیم برای درمان کمبود انرژی خود، ورزش را در برنامه روزانهتان قرار دهید. راهکارها و روشهای دیگری نیز برای درمان خستگی مداوم وجود دارد که شما با توجه به علت کمبود انرژی خود باید از آنها بهره برده و به درمان این سندروم بپردازید.
جمعبندی
یکی از بیماریهای شایعی که این روزها عده کثیری از افراد از آن رنج میبرند، کمبود انرژی و خستگی است. این بیماری میتواند فرد را از زندگی طبیعی خود دور کرده و او را به ورطه افسردگی بکشاند. افسردگی و اضطراب خود یکی از دلایل کمبود انرژی بوده و این دو مدام به تشدید یکدیگر میپردازند. در قسمتهای قبلی با چند نمونه از دلایل بروز این بیماری در افراد آشنا شدیم. بدیهی است که شما با ریشهیابی و تشخیص درست، میتوانید اقدامات لازم را برای درمان بیماری انجام دهید.