به جرئت میتوان گفت مغز انسان از پیچیدهترین و مرموزترین اعضای بدن است که بسیاری از رازهایش همچنان سر به مهر باقی مانده است. به سبب همین پیچیدگیهاست که این عضو شگفتانگیز در زمانی که دچار اختلال میشود میتواند عجیب ترین اختلالات روانی را به وجود آورد.
فرض کنید در زندگیتان به مرحلهای برسید که فکر کنید مرده متحرک هستید یا اینکه در نظرتان اشیا خوردنی به نظر میرسند! یا فکر کنید عزیزترین افراد زندگیتان با اشخاص دیگری عوض شدند که قصد آسیب زدن به شما را دارند. حتی تصورش نیز وحشتناک است.
با اینکه این نوع بیماریها در مقابل سایر اختلالات، مثل افسردگی، اختلال دو شخصیتی و یا اختلال شخصیت مرزی نادر به نظر میرسند؛ اما تعداد زیادی در جهان به این بیماریها دچارند. انواع اختلالات روانی گاهی به صورت طبیعی و در مواردی نیز به جهت آسیب مغزی به وجود میآیند. متاسفانه به دلیل کم بودن اطلاعات، روش درمان اختلال های روانی نادر، همچنان ناشناخته است. در ادامه با ما همراه باشید تا شما را با عجیب ترین اختلالات روانی آشنا کنیم.
سندرم آلیس در سرزمین عجایب
احتمالا بسیاری از شما، با داستان آلیس در سرزمین عجایب آشنا باشید. در آن دنیای فانتزی پریشان، هیچ چیز با عقل جور در نمیآید؛ مثل تجربه آلیس در سرزمین عجایب که جثه آلیس از خانهها بزرگتر بود. در این بیماری روانی نیز شرایط برای فرد به همین وحشتناکی است.
افراد مبتلا به سندرم آلیس در سرزمین عجایب یا سندروم تاد، صداها را بلندتر یا ضعیفتر از مقدار واقعی میشنوند، اشیاء را به اندازه واقعی نمیبینند، درک خود نسبت به زمان را از دست داده و حتی در مواردی درک درستی نسبت به خود هم ندارند. سندروم تاد را میتوان مشابه با تجربه مصرف ال اس دی دانست. اکثر افرادی که از این اختلال رنج میبرند یا دارای تومور مغزی هستند که به بخشهای حساس مغز فشار وارد کرده یا در مصرف مواد مخدر زیادهروی کردهاند.
سندرم دست بیگانه (دست بیقرار)
اختلال دست بیگانه یکی از عجیب ترین اختلالات روانی است که ممکن است شنیده باشید. فردی که از این اختلال رنج میبرد، کنترل کامل یک عضو یا در موارد پیشرفتهتر کنترل تعدادی از اعضا را از دست میدهد. عضوی که کنترلش از دست رفته به تدریج کنترل ذهن و اراده فرد را در دست می گیرد.
برای مثال فرد مبتلا به سندرم دست بیگانه، ناگهان شروع به خفه کردن خود یا فرد دیگری میکند. در مواد دیگر دیده شده که فرد مبتلا، لباس خود را پاره کرده و آن قدر پوست را خارانده که خونریزی ایجاد شده است.
متخصصان معتقدند که این اختلال زمانی به وجود میآید که فرد دچار آلزایمر شده یا به سبب آسیب دیگری دو نیم کره چپ و راست ارتباط خود را با هم از دست دادهاند. متاسفانه هیچ درمان قطعی برای سندروم دست بیگانه یافت نشده است. متخصصان یک سری اقدامات پیشگیرانه برای این افراد در نظر گرفتهاند تا از آسیب رساندن جدی به خود یا سایرین جلوگیری شود. برای مثال دست بیگانه را به جایی میبندند و یا از دست سالم برای کنترل آن استفاده میکنند.
آپوتمنوفیلیا
این اختلال عجیب روانی، با اسمهای اختلال یکپارچگی بدن و اختلال هویت قطع عضو نیز مشهور است. ابتلا به اختلال آپوتمنوفیلیا تمایلی برای فرد به وجود میآورد تا به عضوهای سالم بدن خود آسیب زده و آنها را قطع کند.
همانند دیگر اختلالات عجیب و ترسناک، در مورد این اختلال نیز اطلاعات زیادی در دست نیست. اما برخی متخصصان معتقدند، آسیب به لوب جداری در قسمت راست مغز ممکن است باعث بروز این عارضه شود.
توهم کاپگراس
جوزف کاپگراس، روانپزشک فرانسوی، تحقیقات زیادی در مورد نظریه همذات پنداری انجام داده بود. از این رو نام این توهم که فرد مبتلا فکر میکند اطرافیانش افرادی متظاهر هستند که میخواهند به او آسیب برساند را توهم کاپگراس نامیدند. این توهم نسبتا نادر که از عجیب ترین اختلالات روانی نیز هست، ممکن است به سبب برخورد سر با جسم سخت، بیماری صرع، اسکیزوفرنی یا زوال عقل به وجود آید.
سندرم پاریس
همانطور که میدانید شهر پاریس یکی از زیباترین و مجذوبکنندهترین شهرهای جهان است. اما اینکه زیبایی این شهر باعث بروز عجیب ترین اختلالات روانی شود بسیار عجیب و نادر است. سندرم پاریس، سندرومی موقتی است که معمولا بازدیدکنندگان از شهر پاریس به آن مبتلا میشوند.
فرد مبتلا، به قدری مجذوب شهر میشود که قدرت اختیار و تصمیمگیریاش مختل میشود. افراد جوانی که سوءسابقه مصرف مواد و یا تومور مغزی داشتهاند، اکثرا جامعه هدف این سندروم عجیب هستند. از نشانههای ابتلا به این سندروم میتوان زوال شخصیت، توهم دیداری و شنیداری و هذیان را نام برد.
سندروم استکهلم ، از عجیب ترین اختلالات روانی
اگر شما هم به دنیای فیلم و سریال علاقهمند باشید احتمالا بارها نام این سندروم را شنیده باشید. به جرئت میتوان این سندرم را جزء عجیب ترین اختلالات روانی دستهبندی کرد. سندروم استکهلم در مواقعی ایجاد میشود که عملیات گروگانگیری در جریان باشد.
در حین این ماجرا افرادی که از لحاظ احساسی انسانهای ضعیفتری باشند نسبت به گروگان گیر خود احساسات عاطفی قوی حس میکنند. طبق آماری که سازمان بررسیهای فدرال منتشر کرده است، حدود 8 درصد قربانیان گروگانگیری درگیر این سندروم میشوند.
اصطلاح سندروم استکهلم برای اولین بار در سال 1973 در طی حادثه گروگانگیری که در شهر استکهلم اتفاق افتاد رسانهای شد. قضیه از این قرار بود که گروگانها پس از آزادی در مقابل مراجع قضایی از گروگان گیرها هیچ شکایتی نداشته و حتی از آنها حمایت کردند. سندروم استکهلم علاوه بر قربانیان گروگانگیری ممکن است برای قربانیان تجاوز جنسی و قاچاق انسان نیز پیش آید.
انسفالیت لتارژیک
این بیماری بر خلاف انواع اختلالات روانی که قبلا شرح دادیم، به دلیل ضربه یا آسیب مغزی به وجود نمیآید. دانشمندان معتقدند اختلال انسفالیت لتارژیک در پی یک عامل ویروسی ناشناخته ایجاد میشود. پس از درگیری با این ویروس، فرد دچار علائمی همچون دمای بالای بدن، گلودرد، سردرد و ضعف میشود.
همچنین قدرت تکلم، حرکت ارادی ماهیچهها و قدرت درک خود را از دست میدهد و قادر است در هر مکان و زمانی به خواب برود. این اختلال با نام بیماری خواب نیز شناخته میشود. همانطور که پیشتر نیز گفتیم روش درمان اختلال های روانی و همچنین این اختلال هنوز کشف نشده است. برخی محققان معتقدند آدولف هیتلر نیز به انسفالیت لتارژیک مبتلا بوده است.
سندروم بوی ماهی یا ترایمتولامینوریا
از جمله عجیب ترین اختلالات روانی میتوان به سندروم بوی ماهی یا سندروم ترایمتولامینوریا اشاره کرد. این سندروم وحشتناک باعث میشود از فرد مبتلا، بویی مثل بوی ماهی ساطع شود. این بو ساخته ذهن فرد مبتلا نیست و واقعا افراد دیگر نیز آن را احساس میکنند. متاسفانه در میان روش درمان اختلالات روانی جایی برای درمان سندروم بوی ماهی وجود ندارد. اما محققان بر این باورند استفاده از رژیم غذایی غنی از کربن باعث کمتر شدن شدت بو میشود.
سندروم کپی از خود
سندروم کپی از خود از عجیب ترین اختلالات روانی شناختهشده در جهان است. همانطور که از نام این سندروم پیداست فرد مبتلا گمان میکند نسخههای بیشتری از وی با خصوصیات و ویژگیهای مشابه در این دنیا وجود دارند.
این سندروم عجیب در دنیای سینما و تلویزیون بسیار استفاده میشود. در موارد پیشرفتهتر این بیماری، فرد مبتلا فکر میکند که تعداد کپیهای او بیشتر از یک نفر هستند. کسانی که فرد مبتلا فکر میکند کپیهای او هستند، ممکن است از نظر ظاهری هیچ شباهتی با فرد نداشته و حتی کاملا با فرد غریبه باشند. این سندروم بیشتر در مبتلایان به اختلالهایی روانی دیگر همچون شیزوفرنی دیده میشود. همانند دیگر اختلالات روانی نادر به دلیل کم بودن اطلاعات تا به حال هیچ درمان مشخصی یافت نشده است.
سندروم اکبوم
به نظر میرسد رتبه آخر عجیب ترین اختلالات روانی متعلق به سندروم اکبوم است. استفاده از این سندروم در فیلمها و بازیهای علمی تخیلی و ترسناک بسیار رایج است. فردی که از این سندروم رنج میبرد توهمات حسی و تصویری را شاهد است و گمان میکند سرتاپای وی را انگلها و حشرات گرفتهاند. سندروم اکبوم به توهم انگلی نیز مشهور است. در سال 1937 کارل اکسل اکبوم، عصبشناس سوئدی برای اولین بار مقالهای را در این باب منتشر کرد. به همین دلیل نام این سندروم را به پاس خدمات وی، سندروم اکبوم نهادند.
سخن پایانی
آشنایی با عجیب ترین اختلالات روانی شاید برای بسیاری از ما جذاب باشد و بخواهیم که اطلاعات بیشتری را درباره آنها به دست آوریم. اما زمانی که یکی از نزدیکان ما به این بیماریها دچار شود، احتمالا دیگر چندان برایمان جذاب نیستند. برای اینکه بتوانید نحوه رفتار صحیح با چنین افرادی را یاد بگیرید، باید حتما با یک روانپزشک یا روان درمانگر صحبت کنید تا به فرد مبتلا برای بهبودی یا جلوگیری از پیشرفت بیماری کمک کنید.