در علم روانشناسی و روانپزشکی، روشها و راهکارهای مختلفی برای درمان وجود دارند. روان درمانگر بسته به اختلال و بیماری مراجعهکننده، روش درمان و مشاوره او را انتخاب میکند. یکی از روشهایی که امروزه بسیار مورد استفاده قرار میگیرد، گروه درمانی است. در این روش چند روانشناس به صورت همزمان با چند شرکتکننده تعامل دارند و روند درمان، در جلسات گروهی پیش میرود. این روش مزایا و کاربردهای مختلفی دارد که در ادامه بیشتر با آنها آشنا میشویم.
گروه درمانی چیست؟
گروه درمانی در واقع یکی از روشهای روان درمانی است که در آن چند روان درمانگر، به صورت همزمان بر روی چند مراجعهکننده کار میکنند. این روش بازدهی نسبتا خوبی داشته و میتواند احساس امنیت و آرامش خاطر را به مراجعین القا کند. این روش درمانی اهداف ویژهای را نظیر بهبود عزت نفس اشخاص، رشد مهارتهای شخصی، بهبود خودشناسی و … دنبال میکند.
تاریخچه گروه درمانی
گروه درمانی برای اولین بار در زمان جنگ جهانی دوم به کار گرفته شده، چراکه در آن زمان تعداد روانشناسان به اندازهای نبود که همه مراجعین نیازمند به مشاوره، از خدمات خصوصی بهره ببرند. 10 سال قبل از این تاریخ یعنی در سال 1895 گوستاو لوبون، مقالهای درباره گروه درمانی و مزایای آن به تحریر درآورد و جلساتی را نیز به این صورت تشکیل داد. اما اگر بخواهیم یک شروع زمانی برای گروه درمانی نام ببریم، باید به همان تاریخ جنگ جهانی اشاره کنیم.
قوانین شرکت در جلسات گروه درمانی
گروه درمانی دارای قوانین ثابت و مشخصی است که شما در هر جای دنیا هم که بخواهید در این جلسات شرکت کنید، باید به این قوانین پایبند باشید.
- رازداری
میدانید که اعتماد مؤثرترین عنصر در برقراری ارتباط بین افراد است. برای اینکه اعتماد بین درمانگرها و اعضای گروه خدشهدار نشود، همه باید رازدار باشند. مطالب بیانشده در جلسات، به هیچ عنوان نباید به خارج از گروه درز پیدا کنند.
- الزام به شرکت در جلسات
در گروه درمانی تمامی اعضا ملزم هستند که در جلسات در ساعت مقرر شرکت کنند. کسانی که به هر دلیلی در یکی از جلسات غیبت کنند، مطالب و تمرینات مفیدی را از دست خواهند داد که به ضررشان تمام میشود.
- عدم ایجاد رابطه دوستی و عاطفی
این جلسات گروهی صرفا هدف درمانی دارند و شما نباید به آنها از دید یک فعالیت اجتماعی نگاه کنید. ایجاد پیوندهای دوستی و عاطفی با اعضای گروه باعث میشود که از هدفتان دور شوید و در روند درمان خودتان و شخص مقابل اختلال ایجاد کنید.
- پویا باشید
منفعل بودن در این روش درمانی اصلا ایده خوبی نیست. اگر میخواهید که تأثیر این روش را ببینید، باید در بحثها و تمرینها شرکت کرده و یک عضو فعال باشید.
گروه درمانی برای چه افرادی مناسب است و چه کاربردی دارد؟
برای اینکه با کاربرد این روش درمانی آشنا شویم، در ابتدا باید بدانیم که چه کسانی و با چه ویژگیهایی میتوانند از خدمات آن بهره ببرند. این روش بیشتر برای افرادی مناسب است که در گروههای زیر قرار دارند:
- کسانی که شرایط زندگیشان سخت شده و به عبارتی کیفیت روزمرهشان بسیار افت کرده است.
- افرادی که از اعتیاد، خشونتهای خانگی، آسیبهای بعد از طلاق، اضطراب و افسردگی، عزتنفس پایین، مدیریت خشم، سوگواری رنج میبرند.
معمولا گروههای تشکیلشده را به دو دسته آموزشی و درمان محور تقسیم میکنند، پس روان درمانگر تحلیلی شما، متناسب با نیازتان شما را در گروه خاصی قرار میدهد که بیشترین بازدهی را برایتان داشته باشد.
درمان افسردگی به روش گروه درمانی
گروه درمانی یک رویکرد مؤثر و گسترده در مداخلات روانشناختی است که افراد را در یک فضای گروهی با همراهی از یک متخصص راهنما یا مشاور، به هم و به منابع مناسب برای درمان افسردگی متصل میکند. این روش تأکید بر تعامل اجتماعی، حمایت گروهی، و تبادل تجربی دارد.
یکی از ابزارهای کلیدی در گروه درمانی، تعاملات اجتماعی است. افراد در این گروه، تجربیات، دغدغهها و راهکارهای خود را به اشتراک میگذارند. این تعاملات موجب ایجاد یک ارتباط انسانی عمیق میشود که از حمایت اجتماعی ناشی میشود و برای درمان افسردگی بسیار حیاتی است.
یکی دیگر از ابزارها در گروه درمانی، مشاوره گروهی است. مشاوره گروهی توسط یک متخصص راهنما یا مشاور ارائه میشود که نقش مهمی در هدایت گروه و ارائه راهکارهای موثر برای افراد دارد. این افراد در جلسات گروهی با راهنمایی مشاور، به بررسی علائم افسردگی، شناخت عوامل موثر، و تعیین اهداف درمانی میپردازند.
در گروه درمانی، ابزارهای دیگری همچون تکنیکهای مدیتیشن، تمرینات گروهی، و ایجاد محیطی پذیرایی و حاکم بر احترام متقابل نیز به کار میرود. این تکنیکها افراد را به خودشناسی عمیق تر و بهبود مهارتهای ارتباطی تشویق میکنند و به عنوان ابزارهای مهمی در مداخلات گروهی برای درمان افسردگی شناخته میشوند.
به طور کلی، گروه درمانی نه تنها به افراد افسرده امکان پذیری برای به اشتراک گذاری تجربیات و مشکلات خود را میدهد بلکه ابزارهای متنوعی را برای بهبود روانی آنها فراهم میکند. این ابزارها نقش مهمی در شکلدهی به راهحلهای موثر و پایدار برای درمان افسردگی ایفا میکنند.