انسان‌ها به گونه‌ای آفریده شده‌اند که در برابر برخی از رویدادها واکنش نشان داده و دچار ترس و اضطراب می‌شوند. برخی از ترس‌ها طبیعی است و تقریباً همه ما انسان‌ها در شرایطی خاص با آن‌ها دست و پنجه نرم می‌کنیم، اما زمانی که احساس ترس در وجود فردی از حد تعادل خارج شود، به طوری که کنترلی روی رفتار خود نداشته باشد، آن ترس به فوبیا تبدیل می‌شود. ترس از حشرات که با نام انتوموفوبیا معروف است به عنوان یکی از انواع فوبیا شناخته می‌شود و گریبان گیر برخی از افراد است.
ممکن است شما با فردی در تماس باشید که به این نوع فوبیا دچار شده است و نیاز به کمک دارد؛ بنابراین توصیه می‌کنیم که برای آشنایی با حشره هراسی و راه‌های مقابله با آن این مقاله را از دست ندهید.
ترس از حشرات چیست؟
ترس از حشرات یا انتوموفوبیا یک ترس شدید و غیرمنطقی در هنگام رویارویی با حشرات است که فرد را دچار اضطراب‌های شدید می‌کند. ترس از حشرات به‌عنوان یکی از اختلالات فوبیا شناخته می‌شود که حتی با فکر کردن به یک حشره ممکن است، فرد به آن مبتلا شود. بروز این نوع فوبیا در افراد می‌تواند نتیجه وقوع تجربه‌ها ناگوار باشد. اغلب کسانی که به این نوع فوبیا دچار شده‌اند از بابت غیرمنطقی بودن ترس خود اطلاع دارند، اما نمی‌توانند آن را کنترل کنند.
دلایل ترس از حشرات
در انتوموفوبیا Entomophobia که در دسته فوبیاهای خاص قرار دارد نمی‌توان همواره دلیلی مشخص برای بروز آن در نظر گرفت، اما به‌طورکلی موارد زیر را می‌توان عوامل بروز این نوع ترس دانست:
- داشتن یک تجربه منفی که در اثر گزش حشرات برای فرد یا یکی از نزدیکانش رخ‌داده است برای مثال انتقال بیماری از طریق نیش حشره
- آسیب‌های مغزی که باعث بروز ترس در شرایط پراسترس می‌شوند.
- الگو گرفتن از افرادی که دارای این ترس هستند برای مثال والدینی که از حشرات می‌ترسند باعث ایجاد این نوع ترس در فرزندان خود می‌شوند.
- بیماری‌های ژنتیکی که فرد از خانواده خود به ارث می‌برد.
- ترس از انتقال بیماری توسط حشرات و یا کثیف شدن خانه
علائم ترس از حشرات
- تعریق بیش از حد
- لرزش بدن
- افزایش ضربان قلب
- احساس درد در قفسه سینه
- سرگیجه
- تنگی نفس
- حالت تهوع
- ترس شدید در مواجهه با حشرات و حتی در هنگام فکر کردن به آن‌ها
- استرس غیرقابل‌کنترل
- دوری از مکان‌هایی که در آن‌ها احتمال وجود حشرات هست.
- خشک شدن دهان
روش‌های درمان ترس از حشرات
انتوموفوبیا در صورت درمان شدن می‌تواند آسیب‌های مخرب و خطرناکی را برای فرد بیمار به دنبال داشته باشد و روی زندگی شخصی، روابط اجتماعی و کاری او تأثیر بگذارد. ازاین‌رو لازم است تا اگر خودتان یا فردی در خانواده به این نوع فوبیا مبتلا شده است حتماً برای درمان اقدام کنید. روش‌های مختلفی برای درمان ترس از حشرات وجود دارد که در ادامه آن‌ها را موردبررسی قرار خواهیم داد:
1- روش مواجهه درمانی
در این روش فرد را در معرض عامل استرس‌زا و محرک که در اینجا همان حشره است، قرار می‌دهند و این کار را به‌صورت تدریجی یا ناگهانی انجام می‌دهند. این کار با هدف کنترل احساسات در هنگام مواجهه با حشرات صورت می‌گیرد تا فرد بتواند اضطراب خود را مدیریت کند.
2- روش شناختی رفتاری
در این روش به دنبال این هستند تا رفتار و طرز تفکر فرد را نسبت به موضوع تغییر دهند. در روش شناختی رفتاری، تکنیک‌های مختلفی توسط یک متخصص روی فرد صورت می‌گیرد تا بتواند احساسات خود را کنترل کند. در طی فرآیند درمان، متخصص ذهنیت فرد را به‌سوی بی‌خطر بودن حشرات سوق می‌دهد. همچنین در طول درمان از تکنیک‌های تنفس درمانی و مدیتیشن استفاده می‌شود.
3- دارودرمانی
اغلب برای درمان فوبیاهای خاص مانند فوبیای حشرات از تکنیک دارودرمانی استفاده نمی‌کنند، اما در موارد موردنیاز که لازم است استرس فرد کنترل شود، داروهایی در بازه زمانی کوتاه تجویز می‌کنند. برخی از این داروها برای کاهش فشارخون و ضربان قلب بالا مؤثر هستند.
4- غرقه سازی
در این روش درمانی فرد را به‌یک‌باره در فضایی پر از حشرات قرار می‌دهند که اجازه ترک این فضا را ندارد. اضطراب حاصل از این فضا می‌تواند باعث درمان فرد شود. ترس زیاد در این محیط باعث تمایل فرد به ترک محیط خواهد شد، اما تا جای ممکن نباید به او اجازه داده شود تا محیط را ترک کند.
5- واقعیت مجازی
این روش که چند سالی است موردتوجه قرارگرفته است می‌تواند تکنیکی مؤثر برای درمان انتوموفوبیا باشد. با تکنولوژی واقعیت مجازی فرد را با ترس خود روبه‌رو می‌کنند به‌طوری‌که بیمار تصور می‌کند در یک شرایط واقعی قرارگرفته است. در این تکنیک فرد حس امنیت بیشتری نسبت به‌مواجهه واقعی با حشرات دارد و تأثیرگذاری آن به اندازه مواجهه در دنیای واقعی است.
عوارض ناشی از ترس از حشرات
برخی از افراد مبتلا به این نوع فوبیا شاید با خود فکر کنند که لزومی برای درمان وجود ندارد و تنها لازم است تا خود را در یک فضای به‌دوراز حشرات نگه‌دارند، اما می‌دانیم که این کار غیرممکن است، زیرا زندگی روزمره فرد را به‌شدت تحت تأثیر قرار می‌دهد. برای مثال از لذت قدم زدن در پارک همراه با دوستان خود به دلیل وجود حشرات محروم می‌شود. در صورت داشتن بچه، آن‌ها را از بیرون بردن و بازی با اسباب‌بازی‌های پارک دورنگه می‌دارد که می‌تواند به‌شدت روی روحیه آن‌ها تأثیر بگذارد.
اضطراب‌های ناشی از این ترس روی سلامت جسمانی تأثیرگذار خواهد بود. درمان انتوموفوبیا امری ضروری است تنها باید خود را به فردی مطمئن و متخصص در این زمینه بسپارید و حرف‌های او را موبه‌مو اجرا کنید.
سؤالات متداول
- ترس از حشرات چه دلایلی دارد؟
دلایل مختلفی مانند داشتن تجربیات منفی در مواجهه با حشرات، الگوبرداری از رفتار دیگران، بیماری‌های ژنتیکی و آسیب‌های مغزی از دلایل عمده ترس از حشرات هستند.
- چگونه می‌توان فوبیا ترس از حشرات را درمان کرد؟
برای درمان این ترس لازم است تا به یک فرد متخصص مراجعه کنید. مواجهه درمانی، روش شناختی رفتاری، واقعیت مجازی، غرقه سازی و انجام یوگا و مدیتیشن از روش‌های مؤثر برای درمان ترس از حشرات است.
- آیا ترس از حشرات حتماً باید درمان شود؟
بله. این ترس نیاز به درمان دارد و در صورت درمان نشدن می‌تواند تأثیرات مخربی روی زندگی فرد و حتی اطرافیان او داشته باشد.
